Không cần phải bàn cãi về vai trò của sự tự tin trong việc quyết định sự thành công và hạnh phúc của cuộc sống, nó là điều kiện nền tảng. Đối với một cậu con trai hay một người đàn ông đó còn là phẩm chất cốt lõi tạo nên “tố chất đàn ông” hay nam tính. Bất kỳ cha mẹ nào cũng mong có được một cậu con trai tự tin. Khi bạn thấy một cậu bé mẫu giáo với phong cách tự tin nổi trội so với các bạn cùng lứa, bạn có thể tự hỏi liệu sự tự tin là bẩm sinh hay học được. Trong khi khoa học còn đang tfm câu trả lời cho câu hỏi tự tin có là yếu tố bẩm sinh không” thì mọi bằng chứng đều thống nhất: Đó là hành vi học được. Cảm giác tự tin (tin rằng mình có khả năng nhưng không kiêu ngạo) phát triển bên trong cậu bé, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các mối quan hệ của cậu và đặc biệt là cách cậu được cha mẹ đối xử.
Mặc dù bài viết đề cập đến vai trò đặc biệt quan trọng
của người mẹ trong việc xây dựng sự tự tin trong con trai, nhưng tôi sẽ
không đề cập trực tiếp tại sao lại là mẹ. Nhưng nếu các bạn tìm hiểu những cách
mà chúng ta cần phải làm dưới đây để đạt được điều đó, các bạn sẽ nhạn thấy vai
trò qcủa người mẹ quyết định như thế nào.
Nuôi dạy nên những cậu bé tự tin: Những
điều quan trọng đầu tiên.
Trong những năm đầu đời, ở lứa tuổi mẫu giáo, mẹ là người có ảnh hưởng nhiều hơn
đến con là lẽ thường bởi đặc tính giới. Cách quan trọng mà
một người mẹ có thể tạo niềm tin cho con trai trong giai đoạn mẫu giáo là xây dựng
cảm giác an toàn cho con thông qua việc chăm sóc ấm áp, phản hồi nhanh
nhạy, ôm ấp, sự chấp thuận, sự nhất quán,
và tình yêu thương. Giáo
sư Jane Healy đã từng nói trong cuốn sách của ông:
“Bộ não của một đứa trẻ cảm thấy an toàn, được yêu thương và hạnh phúc có thể tập
trung toàn bộ sự chú ý vào việc học hỏi và phát triển thay vì tập trung vào lo
lắng và nỗi sợ hãi.”
Vì
sự phát triển cảm xúc là trọng tâm trong quá trình học tập và trưởng thành của
trẻ, nên những năm tháng tuổi sơ sinh và trẻ mới biết đi là thời điểm quan trọng
nhất để nuôi dưỡng cảm xúc. Đó cũng là những
năm tháng đầu tiên cậu bé tiếp nhận từ vựng về cảm xúc mà người cung cấp chính là mẹ. Tất
cả những việc âu yếm, cho ăn và nuôi dưỡng cần thiết để đáp ứng nhu cầu của bé
trong vài năm đầu tiên đều là một khoản đầu tư tuyệt vời. Với nó, bạn và con
trai bạn có thể phát triển một mối quan hệ yêu thương, tin cậy và con sẽ phát
triển được sự an toàn về mặt cảm xúc.
Trong giai đoạn mẫu giáo và tiểu học, các cậu bé cần thời gian dài của mẹ để nạp
đầy “bình xăng” cảm xúc của họ. Bình xăng nội tâm này không được nạp bằng những
món đồ chơi nam tính như súng ống, ô tô, xe tăng, siêu nhân hay những món đồ
chơi điện tử phức tạp, đĩa CD Mozart (mặc dù âm nhạc cổ điển rất tốt), ipad đời
mới nhất hay những công cụ đắt tiền khác. Bình xăng cảm xúc của họ được nạp khi
chúng ta dành thời gian ôm chúng trên đùi và đọc sách cho chúng, ngồi trên sàn
và xây những lâu đài bằng lego nhựa với chúng, hoặc là chạy nhảy chơi đùa cùng
trái bóng với nhau. Tất cả điều này xây dựng một cảm giác an toàn cho con trai
nhỏ của chúng ta. Có thể nói những điều quan trọng nhất và đầu tiên để xây dựng
nên lòng tự tin cho con “cảm giác an toàn” hầu hết nằm trong tay Mẹ.
Thế còn những năm học tiểu học,
với một môi trường hoàn tòa mới, những người bạn mới,
lĩnh vực học tập hoàn toàn mới, cảm giác mất an toàn, sự choáng ngợp có thể khiến
con lo sợ nhưng cũng đầy háo hức. Đó chính là thời điểm thử thách để phát triển
lòng tự tin. Trong giai đoạn này, bất kỳ sự lo lắng, sợ hãi hoặc thiếu tin tưởng
nào của cha mẹ về con cũng có thể khiến trẻ mất niềm tin vào chính mình. Khi
con trai chúng ta về nhà với
máu chảy đầy mặt do một vết thương nhỏ trên trán vì nỗ lực trốn thoát trong trò chơi đuổi bắt không thành công?
Họ cần chúng ta không hoảng sợ, họ
cần chúng ta giữ bình tĩnh, họ cần chúng ta thể hiện rằng đó không phải là thảm họa và chúng có thể
vượt qua. (Sau đó, sau khi anh ấy đi ra ngoài, bạn
có thể vào phòng ngủ và khóc nếu cần).
Trong tình huống như thế này, ai thường sẽ là người hoảng sợ, ai sẽ là người khóc
toáng lên và coi đó như một thảm họa, điều có thể khiến trẻ hoảng sợ hơn cả việc
chảy máu đầu nếu đó không phải là Mẹ?
Con trai chúng ta
thực sự cần mẹ đảm bảo rằng vết thương không cần phải khâu, rửa và băng bó, có
lẽ một lúc nào đó sẽ hỏi họ những gì họ đã học được và an ủi họ nếu họ cần.
Nhưng họ không cần phản ứng thái quá hay những bài giảng của chúng ta. Nếu chúng ta giảng bài
hoặc nói: “Mẹ
đã bảo rồi mà, hãy tránh xa trò chơi đuổi bắt,
con không thể khỏe như những đứa trẻ to lớn đó”,
họ sẽ hiểu rằng chúng ta không tin tưởng họ hoặc không tin rằng họ có đủ những
gì cần thiết. Ở
tuổi trưởng thành, đàn ông sẽ cần chúng ta tin rằng họ có thể “làm được” vì họ
khao khát được cảm thấy mình có
năng lực. Nếu không, họ sẽ phải trải qua một cảm giác đau khổ khủng khiếp. Cảm giác mình có đủ phẩm chất để thành công
là nhu cầu thiết yếu của nam giới trưởng thành. Và cảm giác đó được bồi đắp từ những điều nhỏ bé như tình huống này ngày
hôm nay.
Các chàng trai trẻ
cần có không gian, thời gian và cơ hội để khám phá và không bị nhốt trong nhà. Chúng
cần được phép đi xe đạp, dù chúng có thể té
ngã. Chúng cần được trèo cây, xô xát với anh em và bạn
bè, để được lắng nghe và động viên khi chúng mơ về những cuộc phiêu lưu vĩ đại
trong thế giới hoang dã. Khi chúng ta nói với
họ rằng đó là những trò vô bổ, ngu ngốc, nguy hiểm và không cần thiết cho cuộc
sống như học tập, chúng sẽ hiểu rằng các lựa chọn của chúng là ngu ngốc, chúng
không thể tự nghĩ ra điều gì hay ho và có ích. Khi
chúng ta bảo vệ họ quá mức cho đến khi điều đó trở nên ngột ngạt đối với sự
phát triển của họ với tư cách là đàn ông, họ không thể học được sự tự tin cần
thiết để bước ra ngoài một thế giới không giúp đỡ được ai, kiếm sống và lập gia
đình riêng. Các bạn hãy thử nghĩ xem, ai
là người trong gia đình bảo vệ con quá mức, ngan cản những trò “vô bổ” của con,
nếu không phải là các bà Mẹ?
Có chủ ý phát triển
sự tự tin cho con ngay từ đầu
Nếu bạn muốn xây dựng sự tự tin cho con, bạn phải có
chủ ý đó trong đầu. Để xây dựng lòng tự tin trong con thì ngay từ khi con còn
nhỏ bạn cần tâm niệm: Tôi đang nuôi dạy đàn ông chứ không phải con trai.
Nếu như bạn nghĩ bạn đang nuôi dạy một cậu bé, bạn sẽ
hướng tâm trí vào việc sửa lỗi cho cậu ta ở mọi khía cạnh của cuộc sống, mọi vấn
đề nhỏ nhặt của cuộc sống với tâm thế: bạn là người lớn, bạn có nhiều kinh nghiệm,
bạn có nhiều kiến thức, bạn yêu con hết lòng và bạn biết tất cả những gì tốt nhất
cho nó hơn chính nó. Và vì thế, trong bất cứ điều gì con trai bạn quyết định trong
suốt thời thơ ấu, thời niên thiếu và giai đoạn đầu trưởng thành của anh, bạn đều có cách tốt hơn: “Lẽ
ra tôi phải làm như thế này” hoặc “Con đã lựa chọn sai lầm” hoặc “Mẹ
thất vọng,”. Những câu nói đó sẽ hằn sâu
trong tâm trí đứa trẻ của bạn cho dù nó có cao hơn bạn cả cái đầu. Và như thế
con bạn sẽ đến trường với bộ dạng chỉn chu nhất, đúng giờ nhất, ngoan ngoãn nhất,
chơi với những đứa trẻ mà mẹ chỉ định, và nói những câu đã được mẹ dạy ở nhà. Nó
cũng ra ngoài với bộ quần áo phối màu hợp lý, đi đôi giày phù hợp với hoạt động
ngoài trời, trong balo có đầy đủ những thứ cần thiết trong mọi tình huống. Nhưng
nó sẽ không bao giờ tự nghĩ ra việc gì, tự quyết định điều gì vì nó nghĩ nó không
thể đưa ra quyết định nào đúng cả. Và có thể nó sẽ gọi điện cho bạn để hỏi ý kiến
có nên nắm tay bạn gái không trong buổi hẹn đầu tiên mà bạn sắp đặt cho nó.
Nếu như bạn nghĩa bạn đang nuôi dạy một người đàn ông,
bạn sẽ hướng đến việc nuôi dạy những người ra quyết định và chịu trách nhiệm trước quyết định của mình. Việc con bạn đến trường trong bộ trang phục nhàu nát
vì nó không sắp xếp cẩn thận không làm bạn xấu hổ. Việc nó mặc bộ đồ kỳ lạ, đi
dôi giày trắng muốt khi dx ngoại tại vườn dâu tây không khiến bạn mất vui. Và
ngay cả việc chúng trượt trong một kỳ thi nhỏ cũng không khiến bạn sợ hãi.
Viêc đầu tiên để nuôi dạy nên
đứa trẻ tự tin là tìm mọi cơ hội để giao quyền quyết định
cho các con trai mình theo cách phù hợp với lứa tuổi. Khi chúng còn nhỏ, chúng ta cần nói với chúng:
“Đây là ba bộ trang phục. Hãy chọn cái nào bạn muốn mặc.” Khi chúng đủ lớn để
chơi thể thao, hãy
chúng quyết định chúng sẽ chơi gì. Bất cứ khi nào có nhiều lựa chọn phù hợp, hãy để các chàng trai của
mình lựa chọn: Tắm
vào buổi sáng hoặc buổi tối? Làm
bài tập về nhà sau giờ học hoặc sau bữa tối?,
Có
nên mặc áo sơ mi và quần thun không? Đeo
đồng hồ ở cổ tay phải hoặc tay trái?
Ăn trứng bác hoặc chiên?... Tất cả những điều như thế chúng hoàn toàn có thể
tự mình quyết định
Hãy khẳng định, chấp nhận các quyết định của họ và
ủng hộ họ ngay cả khi điều đó
có nghĩa là phải hy sinh sự thuận tiện của bản thân mình vì nó xúng đáng để bạn hy sinh. Hãy bỏ ngoài tai
những lời xì xào của người khác khi con bạn xuất
hiện trong bộ trang phục khác thường,
vì xét cho cùng đó là quyết định của chúng và chúng chịu trách nhiệm về điều đó.
Những phiền toái đó cha mẹ và chính các con cần vượt qua vì
mục đích lớn hơn là giúp các chàng trai của mình trở thành những người đàn ông
tự tin, độc lập.
Điều
đó không có nghĩa là bố mẹ
không đưa ra hướng dẫn hay thảo luận, kỷ luật và quy tắc. Chúng ta cần làm điều đó. Những giới hạn cần được thiết lập, cái chứa đựng những điều không được phép vượt qua. Đó
là những nguyên tắc dã được thống nhất, cái liên quan đến sự sống và đạo đạo đức
cũng như giá trị gia đình. Những hậu quả cần phải thực thi khi vi phạm những nguyên tắc
và giới hạn đó. Nhưng chúng không bao giờ đi kèm với trừng phạt hay những lười
hạ thấp nhân phẩm.
Khi
mắc lỗi, thay vì lên lớp hay nói: “Tôi đã nói với bạn rồi mà”, hãy hỏi con “Con có thể học được gì từ điều
này?”
Những
lời cằn nhằn và giảng bài không phải là điều ghim được vào não của các chàng trai ở mọi lứa
tuổi, đặc biệt là từ tuổi thiếu niên trở đi. Những cuộc trò chuyện chân
thành có tác động nhiều hơn, vì vậy hãy
thảo luận các vấn đề và quyết định với các con trai của
mình và khuyến khích chúng tự suy nghĩ, đánh giá các lựa chọn hoặc lập danh
sách ưu và nhược điểm nếu cần thiết để làm rõ lựa chọn.
Với cách tiếp cận này,
thông điệp cơ bản của chúng ta gửi đến các con trai cuối cùng phải là Mẹ nghĩ con sẽ đưa ra quyết
định đúng đắn. Có những nhận xét khác giúp phát triển
sự tự tin như “con
quyết định”, “con
đưa ra lựa chọn”, “mẹ
cảm thấy thoải mái với những gì bạn quyết định”. Sau đó, hỗ trợ chúng bằng những
nhận xét như “con
đã làm rất tốt khi chọn ra điều đó”.
Khi không thực sự cần thiết hoặc tình huống quá nguy
hiểm hoặc cấm ky, hãy cố gắn ít nói “không” nhất có thể. Hãy thay bằng “Con quyết định” và thêm một điều kiện. Hãy đưa ra cho trẻ những tiêu
chí và yêu cầu phải suy nghĩ. Điều kiện mang lại cho họ điều gì đó cụ thể để
làm cơ sở cho quyết định của họ. Bạn giúp họ phát triển đồng thời khả năng đưa
ra lựa chọn và kỹ năng tư duy.
Ví
dụ, khi con bạn hỏi: “Con có thể ra ngoài chơi được không?” bạn có thể trả lời:
“Nếu con nhớ vào nhà khi trời bắt
đầu mưa. con
quyết định.” Nhưng nếu con trai
14 tuổi của bạn hỏi “con có thể đi xe máy đến dự sinh nhật của bạn con ở huyện
bên và qua đêm ở đó được không” thì hãy trả lười dứt khoát “KHÔNG”. Đó không phải
tình huống để bạn đưa ra phương án “con quyết định” và kèm điều kiện.
Có
một số cạm bẫy cần tránh nếu bạn muốn nuôi dạy những đứa con trai tự tin. Khi
con trai của bạn không còn là một đứa trẻ nữa và bước vào tuổi thiếu niên, việc
đưa ra sự giúp đỡ hoặc lời khuyên khi con yêu cầu sẽ hiệu quả hơn là
đoán trước các vấn đề của con và cố gắng giải quyết chúng. Ngoài ra, tốt nhất bạn
nên tránh hạ thấp hành động của con trai mình bằng cách thường xuyên nói những
câu như “Mẹ không nghĩ đó là ý kiến hay”, “Đừng làm thế”, “Đợi đã, con làm thế
này không đúng đâu”, “Đó là thật khó khăn; để tôi làm việc đó cho bạn” hoặc
“Tôi sẽ nói chuyện với giáo viên của bạn và yêu cầu cô ấy thay đổi điểm của bạn.”
Kiểu ngôn ngữ này truyền tải cho con trai bạn rằng nó luôn cần bạn và nó không
có khả năng tự mình làm được điều đó.
“Con sẽ tìm ra câu trả lời”- câu thần chú giúp trẻ tự tin
Một
trong những điều xây dựng sự tự tin nhất mà bạn có thể nói với con trai—đặc biệt
là ở tuổi vị thành niên hoặc thanh niên—là “Bố/mẹ biết con sẽ tìm ra giải pháp thôi.”
Những lời nói đơn giản nhưng mạnh mẽ này có nghĩa là mẹ không cần phải đưa ra mọi
câu trả lời cho con. Mẹ
có tất cả niềm tin trên thế giới vào con.
Cuối cùng, khi thực hành cách giải quyết vấn đề và tìm ra cách giải quyết vấn đề,
trẻ sẽ trở nên tháo vát và tự tin hơn, nhận ra rằng mình không cần phải chạy đến
bố mẹ vì mình có khả năng.
Loại thái độ này không đột ngột phát
triển khi các chàng trai của chúng, nó
cần phải bắt đầu khi họ còn trẻ hơn nhiều.
Nuôi dạy một cậu bé tự tin, can đảm bao gồm việc để chúng tự làm mọi việc và mắc
sai lầm. Để con trai bạn dọn giường
mà không cần bạn dọn lại. Tự mình mặc quần jean cho anh ấy ngay khi anh ấy có
thể, tự nấu ăn cho mình và cho gia đình mà cả nhà không
nhăn mặt khi ăn. Bởi vì suy cho cùng, nếu bạn là một bậc
cha mẹ tốt, bạn sẽ thất nghiệp đến mức con trai bạn không cần bạn nữa .
Đó là cách nuôi dạy con lành mạnh và hiệu quả.
Con
người chúng ta học được nhiều điều thông qua thất bại. Trên thực tế, trong một
nghiên cứu mới, những học sinh được thông báo rằng một nhiệm vụ sẽ khó khăn và
việc thất bại là điều bình thường sẽ làm tốt hơn nhiều so với một nhóm học sinh
không được thông báo “thất bại cũng được”. Lý do là những đứa trẻ coi thất bại
là một bước tiến tới thành công sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi giải quyết vấn đề.
Nhưng nếu người mẹ gặp vấn đề với việc
chấp nhận thất bại, họ sẽ không để con trai mình trưởng
thành và học hỏi được nhiều. Nếu chúng
ta quá kiêu ngạo, kiểm soát hoặc xấu hổ trước hành vi của con trai, các chàng trai sẽ nhận
được thông điệp rằng chúng ta không tin tưởng vào họ. Khi đó họ không có chỗ để
phát triển năng lực. Vì đặc tính cốt lõi của một người đàn ông là cảm thấy mình
có năng lực, nên một trong những món quà tốt nhất mà chúng ta có thể tặng cho
con trai mình là nuôi dưỡng nó.
Mặc
dù chúng ta mong muốn mọi việc diễn ra tốt đẹp và hạnh phúc cho con cái mình,
nhưng thực tế là một cuộc sống dễ dàng, được nuông chiều không phải lúc nào
cũng là điều tốt nhất cho con trai chúng ta. Trên thực tế, họ càng có nhiều cơ
hội “vật lộn và học cách đấu tranh tốt thì sau này họ sẽ càng sống tốt hơn. Để
phát triển tính cách và học cách xử lý những khó khăn, các chàng trai cần phải
đối mặt với một số nghịch cảnh.
Việc nhà là một
món quà bạn giành cho con để con cảm
thấy mình có giá trị và cơ hội để học tập và trở nên tự tin nên đừng tước đoạt đi
của chúng. Cũng sẽ là động lực to lớn giúp con bạn tự
tin hơn khi để con
giúp đỡ cho chính bạn. Trẻ trai có động lực to lớn khi giúp mẹ hơn là giúp bố,
vì điều đó thể hiện nam tính của chúng. Hãy yêu cầu sự
giúp đỡ của anh ấy thay vì luôn là người giúp đỡ - không chỉ dọn rác mà còn
những việc quan trọng: "Bạn có thể giúp tôi với máy tính của tôi
không?" ( hoặc điện thoại thông minh hoặc cài đặt một ứng dụng mới, đầu
DVD Blu-Ray, v.v.) hoặc “Bạn giỏi việc này hơn tôi.” “Bạn có nghĩ thế này có ổn
không (sau khi bạn sắp xếp lại phòng khách)?” “Bạn có thể thực hiện cuộc gọi
này tới bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của công ty truyền hình cáp và giúp tôi đặt lại
DVR không?”
Một
cách tuyệt vời khác để khuyến khích năng lực của một chàng trai trẻ là thỉnh
thoảng tin tưởng giao cho anh ta một trách nhiệm khiến anh ta ngạc nhiên. Hãy để cậu con trai 14-15 tuổi của bạn có cơ hội “thay
mặt gia đình” trong một số tình huống cụ thể để quyết định các việc tương đối lớn,
tùy vào khả năng mà bạn tin rằng nó có như dự tiệc cưới họ hàng thay bố mẹ, quyết
định trồng cây gì trước sân, mua bộ ghế nào dặt ở phòng khách thậm chí quyết định
mua xe ô tô nào cho gia Khi được tin tưởng giao việc
này, cậu thiếu niên sẽ
có thêm sự tự tin và cố gắng để hoàn thành
nhiệm vụ để bố mẹ có thể tự hào.
Luôn
nhớ chúng ta đang hướng tới đâu
Sẽ
rất hữu ích nếu chúng ta có thể ghi nhớ mục tiêu: tự mình thoát khỏi công việc
để nuôi dạy những cậu bé độc lập, biết suy nghĩ và hành động vì bản thân và lớn
lên thành những người đàn ông tự tin, có thể tự đứng trên đôi chân của mình.
Tuy nhiên, đôi khi, với ý định tốt nhất, chúng ta phá vỡ quá trình này.
Khi chúng ta không muốn chứng kiến con thất bại, chúng
ta sẽ tìm cách để không để chúng thất bại. Khi chúng ta không muốn chứng kiến con đau khổ,
chúng ta sẽ tìm cách để giải
cứu con khỏi hậu quả. Khi chúng ta làm mọi việc
trở nên quá dễ dàng đối với các chàng trai của mình, chúng sẽ không có cơ hội học
được khả năng phục hồi (nghĩa là mọi người có xu hướng phục hồi nhanh như thế
nào sau những thất bại như thua một trò chơi, trượt bài kiểm tra hoặc mất việc),
sức chịu đựng và sức mạnh mà một người đàn ông sẽ cần để đương đầu với những thử
thách của cuộc sống. Khi chúng ta giải quyết hầu hết những điểm khó khăn, chúng
sẽ không được chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc sống trong thế giới thực.
Đến đây, có lẽ bạn đang nghĩ rằng, chúng ta- nhưng người mẹ, không thể chiến thứng
bằng những thất bại liên tục của con như vậy!
Nhưng có một điều chúng ta phải nhận ra
rằng: Chúng ta có thể giết chết sự tự tin của con trai
mình bằng cách để con chúng ta chiến thắng hết lần này đến lần khác bằng
cách làm cho mọi việc trở nên quá dễ dàng đối với nó,
bằng việc lơ lửng, bảo vệ quá mức và hoạt động quá mức. Bởi vì nếu chúng ta hoạt
động quá mức, con cái chúng ta sẽ có xu hướng không nỗ lực tự giúp mình. Trên
thực tế, chúng sẽ hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến tình trạng được gọi là “sự bất
lực học được” - không thể thực hiện một nhiệm vụ hoặc nghĩ rằng mình không thể,
và do đó họ không cố gắng. Hãy ghi nhớ bức tranh toàn cảnh và mục tiêu và nuôi
dạy con trai bạn có chỗ để thể hiện cá tính (trở thành một cá thể riêng biệt,
khác biệt), trở thành một thanh niên có năng lực, dũng cảm, độc lập và một ngày
nào đó sẽ rời xa bạn.
Hãy dạy con trai bạn như dạy một người đàn ông chứ không
phải một đứa trẻ trai.
bạn có suy nghĩ gì về việc xây dựng lòng tự tin cho con trai và về bài viết của tôi. hãy để lị suy nghĩ của bạn tại đây, chúng toi luôn trân trọng nó.
ReplyDelete