Khi con liên tục phán xét mọi người, mọi thứ, cha mẹ nên làm gì?

 

cậu bé phán xét em

1. Những đứa trẻ hay phán xét, nỗi lo lắng của bố mẹ.

Khi con chúng ta còn nhỏ, chúng ta có thể vui mừng hoặc cảm thấy thú vị khi con đột nhiên có những lời nhận xét “sắc sảo” về người khác, đó như một dấu hiệu của sự thông minh, hiểu chuyện của đứa trẻ. Tuy thế khi chúng lớn lên, bước vào cấp 1, cấp 2, những lời nhận xét mang tính chủ quan tiêu cực, ác ý, những bình luận kiểu chỉ trích nhằm hạ bệ người khác kiểu như vậy của con khiến cha mẹ cảm thấy ái ngại, ngượng ngùng, có lỗi với người khác và thực sự bực bội, lo lắng cho con mình.

Hãy nghe tâm sự của một người mẹ của một cậu bé 10 tuổi với thói quen phán xét người khác như sau: “Con trai tôi là đứa trẻ thông minh, lanh lợi và có vẻ hiểu biêt hơn những đứa trẻ cùng trang lứa khác nhưng thói quen hay phán xét của anh ta khiến tôi vô cùng mệt mỏi và lo lắng. Anh ta liên tục hạ thấp người khác bằng những bình luận chỉ với hầu hết mọi người từ bạn bè trên lớp, anh chị em trong nhà và tấ cả mọi thứ. Những từ như “Bạn thật là một kẻ đần độn”, “Cô bé ấy như một kẻ mắc bệnh Down”, “anh không thể làm gì đúng cả, “đó là bộ film ngớ ngẩn”, “đó à cuốn sách nhạt nhẽo, vô giá trị” được anh ta sử dụng thường xuyên với bạn bè, người thân và những gì anh ta sử dụng.  Anh em của anh ấy không muốn ở bên anh ấy; ai biết được khi nào anh ấy sẽ bắt đầu làm điều tương tự với bạn bè của mình? Tôi hy vọng bạn có thể cho tôi biết làm thế nào để xoay chuyển thái độ của anh ấy (hoặc thậm chí nếu có thể làm như vậy). Tôi thậm chí còn tự hỏi liệu có điều gì khác đang xảy ra khiến anh ấy gặp khó khăn như vậy không. Tôi cần làm gì để thay đổi thái độ của anh ấy??

Chúng ta gọi một đứa trẻ là những kẻ hay phán xét khi chúng có xu hướng chỉ tìm thấy những điểm chưa phù hợp ở bản thân mình những người khác, đồng thời coi thường mọi thứ và mọi người. Ẩn bên dưới thái độ phán xét của họ có thể là sự kiêu ngạo, cảm giác không thỏa đáng, thù địch, tức giận hoặc oán giận. Họ quá khắt khe và vô cùng bực bội, đồng thời có thể biến hầu hết mọi sự kiện thành “không vui” đối với một người và tất cả mọi thứ. Mặc dù thái độ tiêu cực thường này thường chỉ biểu hiện khi trẻ đến tuổi học cấp 2 trở lên nhưng hiện nay chúng có vẻ xuất hiện sớm hơn ngay cả ở những đứa trẻ cấp 1

2. Tại sao người ta hay phán xét?

Tất cả chúng ta đều đưa ra nhiều phán xét trong suốt cuộc đời mình, ngay cả khi không phải lúc nào chúng ta cũng nhận ra điều đó. Phán đoán là một bản năng tự nhiên mà con người đã hình thành từ lâu để bảo vệ mình khỏi những tình huống có thể gây hại cho chúng ta. Chúng ta cần có khả năng đưa ra những đánh giá nhanh chóng dựa trên những quan sát của mình để quyết định xem chúng tôi nên phản ứng như thế nào.

Tuy nhiên, theo thời gian, bản năng này trở nên ít cần thiết hơn cho sự sinh tồn và giờ đây là một phần trong hành vi xã hội của chúng ta. Bây giờ chúng ta có xu hướng phán xét người khác và các tình huống vì chúng ta không hiểu họ. Khi không quen ai hoặc điều gì đó, chúng ta trở nên sợ hãi và phản ứng ngay lập tức của chúng ta là đánh giá họ theo cách tiêu cực để “bảo vệ” chính mình. Chúng ta muốn cảm thấy an toàn nên chúng ta dán nhãn cho người khác là đúng hay sai, tốt hay xấu. Nhiều khi sự phán xét này là do thiếu sự đồng cảm và lòng trắc ẩn dựa trên những hành vi mà chúng ta đã học được từ quá trình nuôi dạy của mình (vâng, cha mẹ chúng ta!).

Với những trẻ em hoặc người lớn có xu hướng phán xét nhiều hơn và phán xét khắc nghiệt hơn bình thường có thể bắt nguồn từ 2 yếu tố chính, đó là hành vi học được hoặc (và) những vấn đề tâm lý khác.

Hành vi học được:

Hành vi này do trẻ học được ở môi trường sống của chúng, đặc biệt là môi trường gia đình với những người ảnh hưởng lớn đến chúng như bố, mẹ, ông, bà, anh chị em của chúng. Đó cũng có thể là bạn bè, thầy cô, người hướng dẫn của chúng.

Hành vi này cũng có thể trẻ học được từ truyền thông khi mà truyền thông ngày càng bành trướng đi vào từng ngõ ngách của cuộc sống với sự trợ giúp của công nghệ số đặc biệt mạng xã hội với rất ít sự kiểm duyệt. Tôi nhận thấy rằng facebook, tiktok đã tạo ra lượng quan tòa online bằng cả lịch sử loài người cộng lại chỉ sau 1-2 ngày. Xu hướng phán xét lẫn nhau, phán xét người khác trên các nền tảng mạng xã hội đang là nguy cơ lớn nhất đối với hành vi này của người trẻ.

Các vấn đề tâm lý của trẻ

Một đứa trẻ trở nên phán xét hơn khi nó có những vấn đề về tâm lý ẩn sâu như: chúng quá tự tin, quá kiêu ngạo và luôn tỏ ra cho mọi người thấy điều đó. Nó cũng có thể là biểu hiện của cảm giác kém cỏi tự ty ẩn sâu và trẻ bù đắp cho điều đó bằng cách phán xét người khác.  Trẻ có thể đang trả đũa một cách thù địch hoặc hung hăng đối với hành vi lạm dụng nghiêm trọng mà trẻ đang mắc phải ở nhà hoặc ở trường.  Hoặc cũng có thể đó là một phần của nền văn hóa ngang hàng nơi mà việc tỏ ra tiêu cực, coi thường mọi thứ và mọi người là điều “ ngầu” hay “thú vị”.

3. Hậu quả của hành vi phán xét và sự cần thiết phải thay đổi

Đôi khi cha mẹ có con hay phán xét coi nhẹ chuyện này và coi nó như một nét tính cách tự nhiên. Đừng nhầm lẫn, thái độ này cũng thô lỗ và ích kỷ. Đó là bởi vì những đứa trẻ hay phán xét thường không quan tâm đến việc những lời chỉ trích của chúng ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Chúng chỉ quan tâm đến cảm giác vượt trội hay thấp kém, quan điểm của chúng và chúng đảm bảo rằng mọi người đều biết.

Hậu quả của việc luôn phán xét là rất rõ ràng đối với người bị phán xét, đó là cảm giác bị hạ nhục, bị tổn thương, bị mất động lực thậm chí có thể khiến người bị phán xét cảm thấy tủi hổ, mất giá trị, thậm chí tự tử. Nếu bạn đã từng bị phán xét, bạn hiểu rất rõ điều này

Tuy thế, bản thân những “kẻ phán xét” dường như cũng nhận lại những hậu quả thậm chí còn nặng nề hơn. Bởi những lý do sau.

Sự phán xét khiến bạn tự phê bình

Càng phán xét người khác, bạn càng phán xét chính mình. Bằng cách liên tục nhìn thấy điểm xấu ở người khác, chúng ta rèn luyện tâm trí mình để tìm ra điểm xấu. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng căng thẳng. Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây ra huyết áp cao, mệt mỏi, trầm cảm, lo lắng và thậm chí là đột quỵ Càng học cách chấp nhận lỗi lầm của người khác, chúng ta càng học cách yêu bản thân mình.

Nó làm cho mọi người ngại ngùng

Khi mọi người biết bạn hay phán xét, họ sẽ tự động lùi lại một bước. Họ trở nên cảnh giác với bạn và suy nghĩ kỹ trước khi chia sẻ bất cứ điều gì có ý nghĩa. Nếu muốn có những mối quan hệ không hời hợt, bạn cần học cách chấp nhận con người như họ vốn có. Giữ khoảng cách với mọi người sẽ khiến bạn mất đi sự kết nối với bạn bè và gia đình. Sự cô lập xã hội có thể làm tăng nguy cơ tử vong từ 50-90%. Nếu bạn cô đơn, bạn cũng tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp hoặc viêm nhiễm. Trên hết, sự cô đơn khiến con người trở nên hung hăng hơn.

Nó cản trở sự phát triển cá nhân

Khi bạn chỉ tay vào ai đó, thực chất là bạn đang chỉ lại chính mình. Nhiều người chuyển sang chỉ trích người khác thay vì tập trung vào việc họ có thể cải thiện như thế nào. Việc đổ lỗi cho đối tác của bạn là người nhạy cảm sẽ dễ dàng hơn nhiều hơn là nhận trách nhiệm về những lời nói gây tổn thương của bạn. Và còn có một yếu tố khác nữa: một số người tìm lỗi ở người khác vì điều đó khiến họ cảm thấy hài lòng với chính mình. Nếu bạn không thể thấy mình cần cải thiện ở đâu, bạn sẽ không bao giờ có thể vượt ra khỏi trạng thái hiện tại.

Bạn có thể trở nên thiển cận

Việc phán xét thường đi kèm với việc đưa quan điểm của bạn lên trên các giá trị và quan điểm của người khác. Nguy cơ có suy nghĩ hẹp hòi này có thể dẫn đến việc ít có khả năng coi quan điểm của các đồng nghiệp khác là phù hợp hoặc quan trọng. Nghĩ rằng cách của bạn là cách duy nhất cũng có thể cản trở khả năng của bạn trong việc đạt được những hiểu biết sâu sắc hoặc những bài học tuyệt vời từ những người hoạt động bên ngoài hệ thống giá trị của bạn. Do đó, bạn có thể đang ảnh hưởng đến năng suất, quá trình học tập và sự phát triển của chính mình khi không cho phép bản thân tiếp xúc với nhiều ý kiến, ý tưởng mới và ý kiến ​​đóng góp từ các thành viên khác trong nhóm và đồng nghiệp.

Bạn không thể nhìn xa hơn việc thắng hay thua

Những người hay phán xét có xu hướng đánh giá mọi thứ là đúng hay sai, đen hoặc trắng. Đánh giá chung này, phù hợp với hai điểm đầu tiên, khiến họ vẽ mọi thứ bằng một cây cọ thay vì đánh giá cao rằng một số thứ có nhiều mặt. Đưa ra những đánh giá mang tính kết luận— đặc biệt là về con người, hành vi hoặc các lựa chọn mà không xem xét các vùng xám, có thể hạn chế nhận thức của bạn và khiến bạn không thể áp dụng cách tiếp cận đôi bên cùng có lợi có hiệu lực và giá trị.

Chẳng có gì thú vị với việc phán xét, kể cả với chính bạn

Theo bản năng, mọi người thích ở gần những người tích cực. Những người tích cực phát ra năng lượng tích cực và luôn vui vẻ khi ở bên cạnh. Một người càng tiêu cực thì càng có nhiều khả năng xua đuổi bạn bè. Không ai thích nghe những lời phàn nàn liên tục. Đó là nếu bạn đã dành nhiều thời gian với một người thường xuyên chỉ trích, bạn sẽ biết điều đó có thể mệt mỏi đến mức nào.

Đành rằng, việc thay đổi những cách tiêu cực không phải là điều dễ dàng, nhưng nếu không được kiểm soát, thái độ này sẽ thấm dần và đều đặn vào mọi lĩnh vực trong cuộc sống của trẻ và thường khiến chúng không thể phát triển tính cách vững chắc. Thái độ phán xét dễ lây lan và có thể nhanh chóng lan ra khắp gia đình bạn. Điều con bạn cần là thay thế những thái độ xấu này bằng những đức tính khoan dung, công bằng và từ bi. Đã đến lúc bắt đầu thay đổi thái độ này!

4. Chiến lược can thiệp thay đổi thái độ, hành vi của trẻ hay phán xét

Trẻ em bước vào thế giới này với lòng trắc ẩn, một phản ứng tự nhiên và tự động đã giúp con người tồn tại trong suốt lịch sử. Bộ não con người được cấu tạo để phản ứng với những người đang đau khổ vì giúp đỡ họ khiến chúng ta cảm thấy dễ chịu. Tuy nhiên, mặc dù trẻ em có bản năng giúp đỡ người khác và cởi mở, nhưng nhiệm vụ của chúng ta với tư cách là cha mẹ là dạy chúng về sự khác biệt và cách tiếp cận cuộc sống theo cách không phán xét. Dưới đây là một số lời khuyên để nuôi dạy những đứa trẻ ít phán xét hơn:

4.1. Tìm hiểu nguyên nhân của tính (hành vi) phán xét ở trẻ- bắt đầu từ chính bố mẹ

Đầu tiên, hãy tự hỏi bạn phản ứng thế nào trước thái độ phán xét cao độ của con bạn. Câu trả lời của bạn có thể châm ngòi cho sự tiêu cực của con không?

Các phản ứng điển hình của cha mẹ có thể kích thích thái độ phán xét ở trẻ thường là các hành vi ‘kích hoạt” như: xúc phạm, phán xét, chỉ trích, mắng mỏ, sỉ nhục, đe dọa và la hét. Nếu bất kỳ điều nào trong số này phù hợp với phong cách nuôi dạy con cái của bạn, bạn sẽ thay đổi phản ứng của mình như thế nào?

Hãy nghĩ về lần cuối cùng con bạn thể hiện những cách tiêu cực đối với bạn. Sự việc bắt đầu như thế nào? Con bạn đã nói gì hoặc làm gì? Bạn đã làm gì? Làm thế nào mà sự việc này kết thúc? Có bất kỳ phản ứng “kích hoạt” nào của cha mẹ tham gia vào sự tương tác của bạn với con bạn không? Ngay cả một thay đổi nhỏ cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn . Viết ra một điều bạn sẽ không bao giờ làm khi con bạn thể hiện sự tiêu cực của mình.

Dập tắt những nhận xét mang tính phán xét hoặc phê phán của chính bạn. Cha mẹ có thể trở thành giáo viên và người hướng dẫn, nhưng điều đó không cho phép bạn lên án các hoạt động của con bạn, coi thường sự lựa chọn bạn bè của chúng hoặc bác bỏ ý kiến của chúng. Vì vậy, hãy ngừng đưa ra những bình luận châm biếm, chỉ trích và nhận xét tàn nhẫn. Loại thái độ tiêu cực này có thể nhanh chóng trở thành một bệnh dịch trong gia đình. Hãy nhớ rằng những phán xét vội vàng và ác ý có thể gây nhức nhối và thực sự gây tổn thương về mặt cảm xúc. Bạn là hình mẫu cho việc thể hiện những lời phê bình mang tính xây dựng, vì vậy hãy bắt đầu điều chỉnh những gì bạn đang nói để có thể làm gương và chuyển sang thái độ ít phán xét hơn ngay lập tức.

4.2.  Đào sâu hơn để tìm hiểu nguyên nhân tính phán xét từ con bạn

Có thể có một số lý do cho một thái độ phán xét. Sau đây là một số gợi ý, hãy tìm hiểu xem nó có phải là trường hợp của con bạn, nếu có hãy cố gắng giải quyết chúng.

- Một đứa trẻ có thể thực sự cảm thấy tự tin rằng mình biết nhiều hơn và thông minh hơn bất kỳ ai khác. Đây có thể là sản phẩm phụ của tính kiêu ngạo của tuổi trẻ hoặc thực tế là bạn đã khiến đứa trẻ nhỏ này cảm thấy như thể nó là trung tâm của vũ trụ và mọi lời nói từ môi anh là vàng.

- Anh ấy có thể đang bù đắp quá mức cho cảm giác kém cỏi hoặc thiếu tự tin. Anh phán xét, chỉ trích người khác như một biện pháp phòng thủ chống lại cảm giác mình không đủ.

- Trẻ có thể đang trả đũa một cách thù địch hoặc hung hăng đối với hành vi lạm dụng nghiêm trọng mà trẻ đang mắc phải ở nhà hoặc ở trường.

- Anh ta có thể là một phần của nền văn hóa ngang hàng nơi mà việc tỏ ra tiêu cực, coi thường mọi thứ và mọi người là điều “thú vị”.

4.3. Thường xuyên nhấn mạnh sự tích cực hơn là nói về sự tiêu cực

Bước đầu tiên để dập tắt thái độ tiêu cực của con bạn là nhấn mạnh, làm nổi bật các điều tích cực “ Bạn phải nhấn mạnh điều tích cực để loại bỏ điều tiêu cực.” Rốt cuộc, cách tốt nhất để học bất kỳ thái độ mới nào là trải nghiệm nó, vì vậy bắt đầu trang bị cho con bạn bằng cách cố ý nhấn mạnh một triển vọng tích cực hơn trong nhà của bạn để bé làm như vậy. Dưới đây là một vài cách để làm như vậy:

- Mô hình tự nói chuyện tích cực. Trẻ em thường học cách tiêu cực khi lắng nghe người khác, vì vậy hãy cố tình nói to những thông điệp tích cực hơn để con bạn nghe lỏm được chúng—ví dụ: “Mẹ thích công thức mẹ dùng hôm nay. “ Tôi tự hào về bản thân”. “Bố cảm thấy thật tuyệt vì thành quả hôm nay của bố”. Hôm nay tôi đã hoàn thành danh sách 'việc cần làm' của mình và hoàn thành mọi thứ tôi đã lên kế hoạch.” Lúc đầu, bạn có thể cảm thấy lạ khi khẳng định bản thân, nhưng một khi bạn nhận thấy con mình bắt chước những nhận xét tích cực , bạn sẽ vượt qua mọi do dự.

- Tạo giao ước trong gia đình. Một cách để hạn chế những bình luận chỉ trích mà các thành viên nói với chính họ hoặc với nhau là thiết lập một lệnh cấm đối với họ. Tập hợp mọi người lại và nói: “ Trong gia đình này, không được phép hạ nhục người khác” bằng lời lẽ, hay cử chỉ. Các con bạn phải hiểu rằng, chúng không nên và cũng không thể cao hơn bằng cách đè người khác xuống.

- Giám sát mức sử dụng tivi, điện thoại hay các công cụ kỹ thật số khác. Điều chỉnh gần hơn với những gì con bạn nghe và xem: chương trình TV, Internet, lời bài hát, trò chơi điện tử và phim. Bao nhiêu trong số đó đang cung cấp một cái nhìn tiêu cực về cuộc sống? Có bất kỳ thay đổi cần thiết? Nếu vậy, hãy tắt bất kỳ phương tiện nào có thể góp phần tạo nên tính tiêu cực của con bạn.

4.4.  Dạy các phương án thay thế tích cực, phù hợp

Những đứa trẻ tiêu cực thường đưa ra rất nhiều lời chỉ trích khiến những lời tích cực tạm thời bị đặt nhầm chỗ, bị lãng quên hoặc thậm chí bị thất lạc. Đôi khi trẻ em không cảm thấy thoải mái khi nói những lời tích cực bởi vì họ đã không thực hành chúng đủ. Đừng bỏ qua rằng bạn thực sự có thể phải dạy hoặc dạy lại con bạn cách trở nên tích cực:

- Dạy những lời khích lệ. Bắt đầu bằng cách giải thích cho con bạn rằng một trong những cách dễ dàng nhất để biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn là nói những lời động viên, quan tâm . Bạn có thể hỏi, “Những lời nào con nói hoặc con nghe người khác nói khiến mọi người mỉm cười và cảm thấy dễ chịu? Đưa ra những gợi ý và cùng nhau thực hành nó

- Nói những lời nhận xét tích cực. Khuyến khích con bạn khi bạn của nó đến: “ Hãy nhớ nói với bạn của con ít nhất hai lời nhận xét tích cực trước khi anh ấy rời đi.”

- Rèn luyện thái độ tích cực. Tiếp tục tìm cơ hội thực hành cho con bạn sử dụng quy tắc cho đến khi những nhận xét tích cực trở thành một phần tự nhiên trong bài phát biểu hàng ngày của trẻ thay thế những nhận xét tiêu cực.

- Tránh ngôn ngữ phán xét: Con cái chúng ta tiếp thu mọi điều chúng ta nói và làm. Nếu chúng ta sử dụng ngôn ngữ phán xét, họ cũng sẽ làm như vậy. Nếu họ nghe thấy những tuyên bố phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính, thiên vị và chỉ trích người khác, điều đó sẽ trở thành chuẩn mực của họ, do đó, điều quan trọng là chúng ta phải lưu ý đến ngôn ngữ mình sử dụng.

- Hãy cẩn thận để hạn chế sử dụng nhân xét “đúng hoặc sai”:  thay vì nói “điều đó sai”, hãy thử nói “Tôi không đồng ý”. Ngoài ra, hãy cố gắng tránh dán nhãn cho mọi người là “tốt” hoặc “xấu”. Trong hầu hết các trường hợp, những gì chúng ta cho là xấu đều mới mẻ đối với chúng ta nên chúng ta lo lắng về điều đó. Bạn có thể thảo luận cởi mở về các vấn đề khác nhau để khám phá nó từ nhiều góc độ khác nhau và cùng nhau đưa ra kết luận hoặc đồng ý hoặc không đồng ý.

- Cho con bạn tiếp xúc với nhiều người và tình huống khác nhau

Thử thách bản thân thoát ra khỏi vùng an toàn và đưa con bạn đến những địa điểm mới mà chúng chưa quen thuộc. Một cách tuyệt vời để làm điều này là cùng gia đình làm tình nguyện tại bếp nấu súp, bệnh viện, cộng đồng hưu trí, trường học dành cho trẻ khuyết tật hoặc ngoài thiên nhiên. Tạo cơ hội để tương tác với tất cả mọi người sẽ giúp họ có cơ hội quan sát cách sống của người khác và khiến họ cảm thấy hài lòng khi giúp đỡ người khác.

- Tôn vinh sự khác biệt

Hãy để con bạn biết rằng mọi người đều độc đáo và đặc biệt theo cách riêng của họ. Họ sẽ gặp những người có vẻ ngoài và cách nói chuyện khác với họ. Dành thời gian để nói với họ rằng bạn có thể khác biệt và nói chuyện với họ về những khác biệt mà họ quan sát được. Giải thích rằng việc đánh giá người khác dựa trên những thứ như chủng tộc, lời nói và trang phục là không ổn.

4.6.  Áp dụng hậu quả cho các hành vi cố tình hạ thấp hay hạ nhục người khác

Nếu bạn đã liên tục thử các chiến lược khác và bạn vẫn nghe thấy những lời nhận xét phán xét đều đặn phát ra từ miệng con mình, thì đã đến lúc phải giải quyết vấn đề. Con bạn cần biết rằng thái độ phán xét có thể gây tổn thương cho người khác và không có lợi gì cho chính họ. Hãy để học phải chịu một hậu quả tự nhiên cho hành động của mình hoặc cân nhắc một hậu quả logic để con bạn thay đổi hành vi của mình.

4.7. Sử dụng những câu chuyện đạo đức để thay đổi thái độ, hành vi

Một cách để thay đổi thái độ, hành vi này của trẻ là hãy kể những câu chuyện về hậu quả của thói phán xét mà người bị phán xét và người phán xét phải chịu đựng. Những câu chuyện có thể tác động một cách mạnh mẽ đến suy nghĩ của trẻ. Thì thầm là một blog của tôi cung cấp các câu chuyện như vậy.

Có thể nói, phán xét là một hành vi cố hữu của con người, có rất nhiều tình huống, điều kiện thúc đẩy chúng ta làm việc đó và thay đổi nó là khá khó khăn. Nhưng nếu không thay đổi nó, cuộc sống của chúng ta và những người thân của chúng ta sẽ trở nên vô cùng nặng nề. Hãy hành động để thay đổi nó khi con của chúng ta còn có thể thay đổi, đó là điều xứng đáng để chúng ta, với tư cách là cha mẹ nỗ lực để làm.

 Hãy chia sẻ bài viết đến mọi người nếu bạn thấy hữu ích!

Comments

  1. Hãy để lại ý kiến của bạn về bài viết tại đây nhé

    ReplyDelete

Post a Comment

Hãy để lại ý kiến của bạn tại đây