Cách để Đọc hiệu quả nhất trong học tập

 

Đọc không đồng nghĩa hoàn toàn với học, nhưng đọc là điều bắt buộc để học. Đọc hiệu quả không phải là bạn đọc nhanh đến mức nào, nhiều đến mức nào. Có người đọc rất nhanh, rất nhiều, thậm chí nhớ, nhưng chẳng biết, chẳng hiểu và chẳng áp dụng được gì từ nó. Đọc, đó là việc hiểu những gì bạn đọc, rút ra những gì quan trọng và ghi nhớ nó, áp dụng nó. Việc học không thể được đo bằng tốc độ bạn lật trang hay số lần bạn đọc hết một chương. Có tốc độ đọc cao là một lợi thế, nhưng chỉ khi điều đó không ảnh hưởng đến khả năng hiểu và ghi nhớ.

Tại sao cần kỹ năng đọc

Là sinh viên, bạn phải đọc và đọc thật nhiều! Học sinh được yêu cầu đọc các nghiên cứu, bài báo, sách giáo khoa, trang web, slide bài giảng và hướng dẫn của giáo viên.

Việc đọc là bắt buộc với bất kỳ ai đang học, bất kể phong cách học tập của bạn là gì. Việc đọc có thể dễ dàng hơn với người học thính giác (vì đọc chính là nghe lại chính lời của mình trong đầu qua các từ ngữ), khó khăn hơn với người học trực quan và rất khó khăn với người học cảm giác/vận động. Nhưng cuối cùng tất cả chúng ta đều phải đọc để học tập và phải biết phát huy lợi thế cũng như khắc phục khó khăn của mình để đạt được mục tiêu đọc hiệu quả nhất để học tập. Với tất cả những cách đọc đó, việc biết các kỹ thuật đọc tốt nhất có thể giúp bạn tiến một bước lớn. Những kỹ thuật phù hợp là gì? Đọc để tìm hiểu.

Để đọc hiệu quả bạn cần gì?

Để việc đọc trở nên hiệu quả, đạt được các mục tiêu khác nhau mà bạn đã đặt ra trước khi đọc bạn cần những điều sau

1. Hiểu cách cách đọc khác nhau và biết cách áp dụng nó cho các mục đích khác nhau

2. Có chiến lược đọc tốt, đó là chiến lược dự trên khoa học về đọc và dễ áp dụng

3. Tập trung, tập trung và tập trung

4. Biết cách lựa chọn đọc cái gì- Không phải cái gì cũng cần đọc hay đọc hết mọi thứ

5. Biết tham khảo tài liệu khác hiệu quả

Bài viết này sẽ đề cập đến tất cả những điều đó

I. Các cách đọc khác nhau và ứng dụng.

Có nhiều cách đọc khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như: mục đích của người đọc như đọc để học hay đọc để giải trí. Một cuốn sách toán học nên được đọc khác với một cuốn tiểu thuyết. Ngay trọng việc đọc để học chúng ta cũng có nhiều cách đọc khác nhau với tốc độ và sự cẩn thận khi đọc phụ thuộc vào loại văn bản bạn đang đọc và mục tiêu của bạn. Có khoảng bốn cách đọc khác nhau: đọc lướt, đọc quyét, đọc bình thường và đọc sâu.

Đọc lướt

Còn được gọi là lấy 'ý chính' của văn bản, đọc lướt là một kỹ thuật đọc mà bạn có thể lướt qua tài liệu để tìm thấy những gì bạn đang tìm kiếm. Điều này được sử dụng tốt nhất khi bạn đã biết ý tưởng chung của văn bản. Bạn cũng có thể lướt qua tài liệu trước khi đọc thêm. Ví dụ, việc xem qua cách trình bày của một chương hoặc bài viết sẽ giúp bạn biết nơi cần tìm thông tin quan trọng trong lần đọc thứ hai. Cách đọc này thường hữu ích khi bạn ôn nhanh trước bài kiểm tra, trước khi lên bảng, trước khi phát biểu…

Đọc lướt có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian bằng cách giúp bạn nắm được những điểm chính mà không cần hiểu đầy đủ toàn bộ văn bản. Nó cũng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian nếu sau này bạn cần đọc lại tài liệu sâu hơn .

Đọc quét:  

Đây là khi bạn quét nhanh qua văn bản và chỉ đọc những từ hoặc dòng chính. Thích hợp khi bạn chỉ muốn có cái nhìn tổng quan về văn bản hoặc đang tìm kiếm thông tin hoặc từ ngữ cụ thể. Đây là cách đọc khi bạn vừa cầm một cuốn sách mới, bạn cần biết có nên đọc nó hay không với mục đích, thời gian vốn có của mình.

Đọc bình thường

Khi bạn đọc văn bản với tốc độ đều đặn, chẳng hạn như khi đọc một cuốn sách hư cấu hoặc một bài báo. Điều này phù hợp với những văn bản không đặc biệt khó hoặc bạn có kiến thức nền tảng tốt. Cũng thích hợp khi bạn đọc lại những văn bản khó hơn.

Đọc sâu

Khi bạn đọc một cái gì đó chậm rãi, hãy dừng lại nhiều và suy nghĩ về những gì bạn đã đọc. Phù hợp với những văn bản khó và cần nhiều thời gian để hiểu.

II. Sử dụng chiến lược đọc hiệu quả

Chiến lược đọc là một cách hay để kết hợp một số nguyên tắc học tập hiệu quả vào cách bạn đọc. Chiến lược đọc đầu tiên có lẽ ra đời cách đây cả gần trăm năm, được gọi là SQ3R. Chiến lược đề xuất 5 bước để đọc hiệu quả bao gồm: Khảo sát, Câu hỏi, Đọc, Đọc thuộc lòng, Đánh giá (SQ3R gồm:  Survey, Question, Read, Recite, Review). Vào năm 2014, Olav Schewe đã nghĩ ra một phiên bản sửa đổi gọi là chiến lược SQAR. Mỗi chữ cái trong từ SQAR thể hiện một bước trong chiến lược: Khảo sát, Câu hỏi, Liên kết và Đánh giá. (SQAR:  Survey, Question, Associate, and Review). Đây là một chiến lược tốt để giúp bạn đọc hiệu quả. Sau mỗi bước bạn có thể dừng lại tùy vào mức độ mục tiêu của bạn. Nếu bạn đi đến buwóc cuối cùng, cũng có nghĩa bạn đã hoàn thành việc đọc sâu, đọc thấu đáo hay nói cách khác cuốn sách đã ở trong đầu bạn.

Bước 1. Khảo sát (Survey)

Giống như bạn vừa mua về một đò chơi lắp ghép, một thiết bị hay dụng cụ cần lắp ghép, việc đầu tiên bạn nên làm à nhìn vào hình ảnh sản phẩm hoàn thiện sau khi được lắp ghép xong và tờ hướng dẫn của nó. Mọi việc sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Việc đọc một cuốn sách cũng vậy. Bạn cần làm cách nào đó để tự cung cấp cho bạn một cấu trúc, cái nhìn tổng quan về văn bản bạn đang đọc sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về từng đoạn văn khi bạn đọc chúng sau này. Do đó, hãy bắt đầu bằng cách tìm hiểu tổng quan nhanh về chương hoặc văn bản bạn sắp đọc. Lật qua để xem văn bản dài bao nhiêu. Đọc phần tóm tắt ở cuối văn bản và xem các tiêu đề, tiêu đề phụ, thuật ngữ đặc biệt và văn bản được đánh dấu. Đừng dành nhiều hơn một vài phút cho việc này. Lúc này bạn đang sử dụng cách đọc lướt, đọc quyét như đã trình bày ở trên. Bạn có thể không cảm thấy rằng mình đang học được nhiều điều từ bản khảo sát này, nhưng đó không phải là vấn đề—mục đích là giúp việc xử lý nội dung trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn khi bạn đọc qua nó ở tốc độ bình thường sau đó.

Bước 2. Câu hỏi (Question)

Sau khi đã quét qua văn bản, hãy tự hỏi mục đích của việc đọc qua văn bản là gì. Bạn muốn đạt được điều gì khi đọc xong văn bản? Có phải là hiểu nội dung một cách toàn diện không? Mọi thứ đều quan trọng như nhau hay có phần nào bạn nên chú ý hơn không?

Khi bạn lướt qua văn bản với tốc độ bình thường, hãy cố gắng đặt ra một số câu hỏi mà bạn có thể trả lời. Một cách để làm điều này là chuyển các tiêu đề thành câu hỏi. Các tiêu đề chính có thể là những câu hỏi tổng thể, tiêu đề phụ là các câu hỏi chi tiết. bạn cũng có thể ghi các câu hỏi đó ra giấy để phục vj cho các bước tiếp theo. Ví dụ ngay trong bài viết này bạn có thể đặt câu hỏi “Có những cách đọc nào?”, “Mục đích của cách đọc quyét là gì Bạn cũng có thể xem liệu có danh sách câu hỏi ở cuối văn bản mà bạn có thể sử dụng hay không. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc có những câu hỏi cụ thể để trả lời sẽ giúp việc học tốt hơn, bất kể bạn có tự mình đặt ra câu hỏi hay không. Như một người bạn của tôi đã từng nói với tôi: “Khi tôi đọc và có một số câu hỏi cụ thể mà tôi cần tìm câu trả lời, khả năng học tập của tôi tăng lên đáng kể”.

Bước 3. Liên kết, kết hợp (Associate) với kiến thức sẵn có

Khi bạn gặp những ý tưởng, khái niệm và lý thuyết mới, hãy dừng lại một chút và cố gắng liên kết nó với điều gì khác. Kết nối tài liệu với điều gì đó bạn đã biết hoặc điều gì đó có thể giúp bạn hiểu và ghi nhớ nó, chẳng hạn như một hình ảnh trong đầu, một câu chuyện nhỏ hoặc một ví dụ.

Trong bài viết này tôi cũng đề cập đến “các phong cách học tập” như “học trực quan”, học thính giác” hay “học bằng tiếp xúc/vận động” và mói liên quan đến đọc. Bạn có thể kết hợp với những kiến thức đã có của mình về các khái niệm trên nếu như bạn đã đọc nó trên web của tôi. Hoặc khi nói đến “đọc quyét” bạn cũng có thể liên tưởng đến cách mà bạn check email mỗi ngày hay lướt trên các nhóm zalo, messenger của bạn để xem có việc gì mới liên quan.

Việc liên kết với những thông tin, hình ảnh hoặc cảm xúc sẵn có trong trí nhớ của bạn khi đọc và gặp những khái niệm mới giúp quá trình truy hồi trí nhớ diễn ra, nó vừa giúp bạn nhớ lâu hơn kiến thức cũ, vừa giúp hiểu dễ dàng hơn và sâu sắc hơn những khái niệm và ý tưởng mới bạn vừa đọc.

Bước 4. Xem xét lại, tóm tắt và học thuộc lòng (Review)

Khi bạn đã đọc xong văn bản, hãy đọc lại những gì bạn vừa đọc. Nói to hoặc viết nó ra. Nếu bạn đang đọc một văn bản dài, bạn có thể làm điều này sau mỗi phần. Nếu bạn không thể nhớ lại những gì vừa đọc, hãy quay lại, xem qua văn bản và thử lại. Trước khi cất văn bản đi, hãy tưởng tượng rằng ai đó đang yêu cầu bạn viết một bản tóm tắt ngắn—3–10 ý chính của văn bản—và sau đó đưa ra bản tóm tắt này.

III. Tập trung, tập trung, tập trung!

Bạn đã bao giờ đọc một trang và khi đọc đến cuối trang đó, bạn nhận ra rằng mình không thể nhớ bất kỳ điều gì mình vừa đọc chưa? Bạn có thể đọc to, bạn có thể đọc thầm, bạn có thể đọc nhỏ, đọc lướt hoặc vừa đọc vừa nghe nhạc hay gì đi chăng nữa, nhưng nếu bạn không tập trung, mọi thứ sẽ trôi tuột theo những từ bạn vừa đọc, những con chữ nhảy múa trước mắt, sẽ không có gì đọng lại, kể cả trong trí nhớ ngắn hạn của bạn…

Nếu bạn không tập trung vào những gì bạn đang đọc vì bị phân tâm hoặc nghĩ đến điều gì khác thì khả năng ghi nhớ sẽ giảm đi đáng kể. Sẽ là khôn ngoan nếu bạn làm những gì có thể để đảm bảo rằng bạn luôn tập trung khi đọc.

Có nhiều mẹo, mánh cũng như nhiều phương pháp, chiến lược giúp chúng ta tập trung, bạn có thể “đọc nó” trên không gian mạng hoặc trung web này của tôi. Nhưng những biện pháp cơ bản, đơn giản, có thể thực hiện ngay là: Tìm một vị trí tốt, ít phiền nhiễu về âm thanh, hình ảnh, ánh sáng để đọc. Dẹp bỏ những mối quan tâm khác trong đầu khi bạn quyết định đọc. Ăn đủ, uống đủ để không bị cơ thể quấy rầy. Ngồi đọc với tư thế như học chính thức để thúc đẩy sự nghiêm túc. Tắt các thiết bị như điện thoại, máy tính, radio… những thứ luôn khiến bạn phân tâm. Sử dụng nút bịt tai nếu cần thiết.

IV. Đừng đọc mọi thứ, hãy biết cách lựa chọn ưu tiên

Ngoại trừ sách giáo khoa hay những bài giảng phát tay ngắn gọn của giáo viên, không phải mọi cuốn sách mà bạn có hay bạn khuyên nên đọc đều cần thiết phải đọc hết từ đầu đến cuối. Đọc 800 trang để tìm hiểu một số khái niệm chính là vô cùng kém hiệu quả. Và dù sao thì bạn cũng không có thời gian để đọc nhiều trang như vậy. Chỉ có biết ưu tiên bạn mới có thể sử dụng tối đa thời gian của mình.

Với lượng sách ngày càng khổng lồ, thông tin ngày càng nhiều việc lựa chọn đọc cái gì, bỏ qua cái gì hoặc trì hoãn, để đấy đọc sau cái gì là vô cùng quan trọng đối với học sinh, sinh viên. Một số học sinh cảm thấy tồi tệ nếu họ không đọc xong một cuốn sách hoặc bỏ qua các chương hoặc một phần. Để trở thành một người đọc hiệu quả, điều quan trọng là không nên suy nghĩ theo cách này. Bạn không cần phải đọc thứ gì đó chỉ vì ai đó đã viết nó. Bạn càng đọc nhiều, bạn càng cần xử lý nhiều thông tin và càng dễ bị lạc vào các chi tiết. Nếu số lượng văn bản quá nhiều hoặc khó đọc, hãy xem liệu bạn có thể chuyển sang văn bản ngắn gọn hơn hoặc dễ đọc hơn không.

V. Tham khảo tài liệu hiệu quả.

Nếu bạn cần tham khảo nhiều lần các trang nhất định trong sách, chẳng hạn như bảng chú giải thuật ngữ hoặc các trang có chứa công thức nhất định, hãy đánh dấu các trang này bằng kẹp giấy hoặc giấy dán. Nó sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian.

TÓM TẮT- ĐỂ ĐỌC HIỆU QUẢ

Những gì bạn cần biết:

Đọc hiệu quả không phải là bạn đọc nhanh như thế nào mà là bạn hiểu và nhớ những gì bạn đọc được đến mức nào.

Việc bạn đọc nhanh và cẩn thận như thế nào phải luôn phù hợp với văn bản hiện tại và mục tiêu của bạn.

Bạn cần gì để làm:

Sử dụng chiến lược đọc SQAR để đọc hiệu quả hơn.

Khảo sát: Đi nhanh qua văn bản. Nhìn vào tiêu đề và văn bản in đậm. Đọc bản tóm tắt ngắn nếu có.

Câu hỏi: Hãy tự hỏi mục đích của việc đọc qua văn bản là gì. Bạn muốn đạt được điều gì khi đọc xong văn bản? Khi bạn đọc, hãy nghĩ ra một số câu hỏi cụ thể mà văn bản sẽ trả lời.

Liên kết: Liên kết nội dung với những điều bạn đã biết hoặc tạo hình ảnh, câu chuyện hoặc ví dụ giúp bạn hiểu và ghi nhớ nội dung.

Đọc lại: Tóm tắt, bằng lời của bạn, những gì bạn đã học được từ văn bản, ở cuối hoặc thường xuyên trong suốt buổi đọc. Nếu bạn không thể nhớ mình đã đọc gì, hãy quay lại và xem lại văn bản.

Chọn một môi trường không bị phân tâm để bạn có thể hoàn toàn tập trung vào những gì bạn đang đọc.