Xác định kiểu động lực của con bạn- hướng dẫn thực hành từng bước

 

Một kích thước không thể phù hợp với tất cả. 

Như trong bài viết trước đó tôi đã đề cập tới việc can thiệp thúc đẩy động lực làm việc học tập cho trẻ không thể có phương pháp “một kích thước phù hợp với tất cả”. Mỗi suy nghĩ, hành động của một người đều được thúc đẩy bởi những động lực, nhu cầu, mong muốn khác nhau. Các nhà tâm lý học hành vi đã xác định 8 nhóm động lực thúc đẩy con người (1. Tính hòa đồng: Nhu cầu thuộc về; 2. Tính tự chủ: Nhu cầu, mong muốn độc lập; 3. Địa vị, vị thế: Nhu cầu, mong muốn trở nên hay trở thành người quan trọng; 4.Tò mò- Nhu cầu, mong muốn hiểu biết; 5. Hãnh tiến, hiếu chiến - Nhu cầu, mong muốn khẳng định mình; 6. Quyền lực- nhu cầu, mong muốn kiểm soát; 7. Sự công nhận- Nhu cầu được thừa nhận, tôn vinh; 8. Sự liên kết- Nhu cầu liên kết, kết nối, thuộc về). Và vì thế chúng ta cần lập “hồ sơ động lực” cho trẻ làm cơ sở để can thiệp phù hợp, hiệu quả. (xem bài liên quan: ).

Tuy thế, xác định phong cách tạo động lực của trẻ không phải là một môn khoa học chính xác. Không thể và cũng không nên xếp trẻ em vào “các loại động lực” như trong danh sách 8 nhóm động lực đã đề cập.  Trong thực tế rất hiếm khi chúng ta có thể tìm thấy nhữn trường hợp điển hình hoàn toàn nằm ở 1 trong 8 nhóm đó để bạn có thể xác định con trai bạn là “đứa trẻ quyền lực” và con gái bạn là “đứa trẻ tò mò”. Động lực của trẻ em, học sinh đơn giản là quá phức tạp. Mỗi đứa trẻ sẽ có những đặc điểm phản ánh các loại khác nhau. Tuy nhiên, khi bạn phân tích cẩn thận và kỹ lưỡng các hành vi, đặc điểm và tính khí của trẻ, một mô hình sở thích sẽ bắt đầu xuất hiện và bạn sẽ có thể sử dụng các hoạt động trong lớp để bổ sung cho phong cách tạo động lực của trẻ. Cuộc khảo sát đánh giá không chính thức dưới đây có thể giúp ích.

Tôi đã xây dựng và đề xuất một công cụ đơn giản bao gồm những đặc điểm cụ thể thường xuyên được bộc lộ nhất ở mỗi nhóm động lực. Để xác định loại động lực của con bạn, hãy quan sát, xem xét, đánh giá cẩn thận mỗi ngày và hoàn thành nó. Ở cột bên trái là danh sách các nhận xét của bạn hoặc giáo viên của con bạn có thể được đưa vào phiếu điểm. Sử dụng thang điểm không chính thức từ một đến mười, cho điểm từng nhận xét cho con bạn. Nếu nhận xét mô tả rất chính xác về đứa trẻ, hãy cho điểm điểm đó; nếu nhận xét hoàn toàn không mô tả đứa trẻ, hãy cho điểm mục đó một điểm; nếu nhận xét có phần mang tính mô tả, hãy cho điểm bốn, năm hoặc sáu. Sau khi tất cả các nhận xét được xếp hạng theo một danh mục cụ thể, hãy cộng điểm lại. Khi hoàn thành tất cả các hạng mục, hãy so sánh điểm số để xác định động lực nào có ý nghĩa hơn đối với trẻ.

Khi bạn hoàn thành cuộc khảo sát, hãy nhớ rằng mọi đặc điểm đều có mặt tích cực và tiêu cực. Đứa trẻ có tính hách dịch… hay có tố chất lãnh đạo bẩm sinh? Cô ấy tọc mạch… hay tò mò? Quá khích hay nhiệt tình? Không tuân thủ hay sáng tạo? Luôn cố gắng xem những đặc điểm đó là tích cực và sử dụng điểm mạnh đó để nâng cao khả năng học tập và động lực. 

1. TÍNH HÒA ĐỒNG: NHU CẦU THUỘC VỀ

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Ăn nói tốt
Có khiếu hài hước
Tự tin
Được ưa chuộng
Không thích ở một mình
Thích làm việc nhóm, nhóm, ủy ban
Định hướng ngang hàng*
Nhìn chung thái độ tích cực
Hướng ngoại; thân thiện
Sành điệu
Nhìn chung thái độ tích cực
Hướng ngoại; thân thiện

* Định hướng ngang hàng (“Peer-oriented. Điều này có nghĩa là một người hoặc một hệ thống tập trung vào việc tương tác và hợp tác với những người khác có cùng đẳng cấp, vị trí hoặc địa vị. Trong một số ngữ cảnh, nó cũng có thể liên quan đến việc ưu tiên sự tương tác và học hỏi từ những người ở cùng một mức độ hoặc vị trí, thay vì từ những người có quyền lực hoặc kiến thức chuyên môn)

2. TỰ CHỦ: NHU CẦU, MONG MUỐN ĐỘC LẬP

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Làm chủ tài liệu mới một cách nhanh chóng
Rất hiệu quả
Trí nhớ tốt
Nói nhiều
Rất tò mò
Thích làm việc độc lập
Vốn từ vựng phong phú
Kho thông tin cơ bản lớn
Tự động viên
Quyết đoán

3. VỊ THẾ, ĐỊA VỊ: NHU CẦU MONG MUỐN TRỞ NÊN LÀ NGƯỜI QUAN TRỌNG

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Sợ sự không hoàn hảo, thất bại
Rất nhạy cảm với những lời chỉ trích, khiển trách
Thường yêu cầu xác nhận, trấn an
Định hướng ngang hàng
Phán xét
Hợp thời trang
Cần khen ngợi
Tự phê bình
Nhìn chung tuân thủ
Thích được chú ý

4. TÒ MÒ: NHU CẦU, MONG MUỐN HIỂU BIẾT

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Có sở thích đam mê
Ham đọc sách, độc lập
Kho thông tin cơ bản lớn
Trí nhớ mạnh mẽ
Thích thí nghiệm
Đặt câu hỏi
Đưa ra những phản hồi độc đáo, sáng tạo
Thích giải quyết vấn đề
Tọc mạch
Tình nguyện viên

5. HÃNH TIẾN, HIẾU CHIẾN: NHU CẦU, MONG MUỐN KHẲNG ĐỊNH.

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Có quan điểm mạnh mẽ
Muốn/Thích trách nhiệm
Hay tranh cãi
Đặt câu hỏi với quyền lực T
han phiền
Rất thuyết phục
Nóng tính P
Phong cách độc đáo
Thẳng thắn
Thù hận

6. QUYỀN LỰC: NHU CẦU, MONG MUỐN KIỂM SOÁT

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Thích được phụ trách
Thường tham gia vào các cuộc tranh giành quyền lực, tranh luận
Có tố chất lãnh đạo
Tự tin
Dũng cảm
Quyết đoán
Thẳng thắn
Độc lập
Có ác cảm
Cạnh tranh
Kiên trì
Kiên cường

7. SỰ CÔNG NHẬN: NHU CẦU ĐƯỢC THỪA NHẬN, TÔN VINH

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Lạc quan
Tự tin
Siêng năng
Định hướng mục tiêu
Hiệu quả
Cạnh tranh cao
Phù phiếm, tự quảng cáo
Thích được chú ý
Nhạy cảm, dễ thất vọng
Thích biểu diễn

 8. LIÊN KẾT: NHU CẦU LIÊN KẾT VÀ THUỘC VỀ

Đặc điểm	Điểm số đánh giá
Tìm kiếm và thể hiện bản sắc nhóm
Nhạy cảm với nhu cầu của người khác
Người động viên có kỹ năng
Sợ bị từ chối
Tìm kiếm sự chú ý của người lớn
Ngưỡng mộ những hình mẫu
Hợp tác xã hữu ích
Nhạy cảm với sự không tán thành
Người tuân thủ*
Thường xuyên tình nguyện

*  Người có đặc điểm "Conformist" (người tuân thủ) thường là những người tuân theo quy tắc và chuẩn mực xã hội. Họ thích hòa nhập và thích làm những gì mà mọi người khác đang làm, thay vì tự mình tạo ra con đường riêng⁵. Họ có xu hướng tránh xa những tình huống mà họ phải đối mặt với sự khác biệt hoặc không chắc chắn.

Khuyến khích các loại trẻ khác nhau

Có một số hướng dẫn chung cần được tuân thủ khi cố gắng động viên trẻ em thuộc tám loại. Trẻ thích hòa đồng nên được phép và khuyến khích tương tác với người khác. Cô ấy được hưởng lợi rất nhiều từ cảm giác thân thuộc và có thể đóng góp đáng kể vào tinh thần của lớp và tinh thần học đường. Cô cũng thích các hoạt động học tập hợp tác và làm việc tốt trong các ủy ban hoặc nhóm học thuật. Tiếp tục củng cố ý tưởng rằng cô ấy là một thành viên quan trọng và có giá trị của lớp.

Trẻ tự chủ thích sự độc lập và thích trách nhiệm. Anh ấy thích làm việc trên các dự án và nghiên cứu. Em không phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của giáo viên nhưng rất thích các hoạt động tự sửa lỗi.

Trẻ bị định hướng bởi địa vị rất ý thức về cảm xúc và thái độ của người khác và rất dễ xấu hổ. Lòng tự trọng của anh ấy phần lớn phụ thuộc vào những phản hồi mà anh ấy nhận được từ những người quan trọng trong cuộc đời mình và anh ấy gặp khó khăn trong việc đánh giá hiệu suất hoặc điểm mạnh của bản thân. Anh ấy cần một cha mẹ tinh tế, một giáo viên nhiệt tình và tôn trọng những điểm mạnh và sở thích độc đáo của trẻ em.

Trẻ tò mò thường tò mò và thích giải quyết vấn đề cũng như nghiên cứu. Cô ấy cần được chứng minh rằng việc học tập là một quá trình liên tục và hầu hết thông tin “mới” có liên quan theo một cách nào đó với tài liệu đã học trước đó. Cô cũng được hưởng lợi từ một chương trình giảng dạy phù hợp với cuộc sống hàng ngày của mình. Hãy giúp đứa trẻ này thiết lập các mục tiêu cá nhân và sau đó liên tục thiết lập lại những mục tiêu này khi trẻ tiến bộ.

Đứa trẻ hãnh tiến, hung hăng muốn ý kiến và cảm xúc của mình được lắng nghe. Hãy cho cô ấy cơ hội bày tỏ quan điểm của mình và thỉnh thoảng xin ý kiến của cô ấy. Sử dụng những gợi ý của cô ấy và khen ngợi những đóng góp của cô ấy. Cô ấy thích giải quyết vấn đề và thường khá thành thạo trong việc phân tích và giải quyết các vấn đề và tình huống. Hãy nhớ rằng nhu cầu về quyền lực và quyền kiểm soát của cô ấy là một nhu cầu rất thực tế. Tránh tranh giành quyền lực và cho phép cô ấy đưa ra lựa chọn và quyết định bất cứ khi nào có thể. Người lớn nên hỗ trợ trẻ chuyển sự hung hăng của mình thành sự quyết đoán phù hợp và được xã hội chấp nhận hơn.

Trẻ bị định hướng bởi quyền lực cần có sự kiểm soát và ảnh hưởng tới các hoạt động và mục tiêu của lớp học. Nếu bị tước quyền, anh ta sẽ tìm kiếm những địa điểm ít thích hợp hơn để giành quyền kiểm soát (gây rối, thách thức quyền lực). Anh ấy sẽ rất nhanh nhạy với trách nhiệm. Hãy bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo của anh ấy và yêu cầu anh ấy cho ý kiến về chương trình giảng dạy của lớp.

Trẻ được định hướng bởi sự công nhận có nhu cầu mạnh mẽ được công nhận về điểm mạnh và khả năng của mình. Cô ấy được hưởng lợi từ việc nhận được phản hồi ngay lập tức và rất nhạy cảm với những lời chỉ trích, khiển trách và cằn nhằn. Cô ấy thường có tính tự phê bình cao và có thể trở nên quẫn trí vì những thất bại hoặc sai sót không đáng kể. Cô ấy sẽ đáp ứng tốt với các giải thưởng, chứng chỉ và sự công nhận của công chúng.

Trẻ được thúc đẩy bởi sự liên kết muốn được đồng nhất với một thực thể tập thể và cũng sẽ phản ứng tốt với các nhóm học thuật và học tập hợp tác. Bé muốn được đồng cảm với người lớn và sẽ phản ứng rất tốt với những tiết lộ về bản thân của giáo viên (ví dụ: thảo luận về gia đình của bạn trong các hoạt động trên lớp). Anh ấy cần cảm thấy rằng bạn biết anh ấy và thích ở bên anh ấy.

6 chữ P của động lực

Mỗi đứa trẻ đều có một mẫu động lực riêng thúc đẩy nó. Nói một cách đơn giản, một kỹ thuật tạo động lực truyền cảm hứng cho một đứa trẻ có thể hoàn toàn không hiệu quả với bạn cùng lớp của đứa trẻ đó. Cũng giống như việc chúng ta điều chỉnh các phương pháp giảng dạy để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh, chúng ta cũng phải sử dụng nhiều kỹ thuật tạo động lực khác nhau để tiếp cận và dạy học sinh trong lớp của mình.

Để đạt được mục tiêu đó, tôi đã dịch nghiên cứu của Maslow thành sáu bộ chiến lược giảng dạy được thiết kế để nhấn mạnh những động lực thúc đẩy của từng đứa trẻ. Ví dụ, đứa trẻ tự lập sẽ phản ứng tốt với các dự án và chiến lược uy tín. Đứa trẻ được thúc đẩy bởi sự công nhận sẽ phản ứng tích cực hơn với các chiến lược liên quan đến lời khen và phần thưởng.

Richard Lavoie, một nhà tâm lý giáo dục học nổi tiếng người mỹ đã đề xuất 6 phương pháp thúc đẩy được liên kết với từng kiểu động lực của trẻ em, học sinh như đã được mô tả ở trên. 6 phương pháp đều được bắt đầu bằng chữ P đầ tiên và được đặt tên là “6 P CỦA ĐỘNG LỰC” mô tả trước đây. Các phương pháp đó là: Projects, People, Praise,  Prizes, Prestige, Power

- Dự án - thúc đẩy đứa trẻ tự lập hoặc tò mò

- Con người - thúc đẩy đứa trẻ hòa đồng hoặc được thúc đẩy bởi sự liên kết

- Lời khen - thúc đẩy đứa trẻ được thúc đẩy bởi vị thế, sự công nhận hoặc sự liên kết

- Phần thưởng - thúc đẩy đứa trẻ được thúc đẩy bởi vị thế, sự công nhận, sự liên kết hoặc quyền lực

- Uy tín - thúc đẩy đứa trẻ tự lập, được thúc đẩy bởi vị thế, quyết đoán hoặc quyền lực

- Quyền lực - thúc đẩy đứa trẻ được thúc đẩy bởi quyền lực, tự lập hoặc quyết đoán

Động lực của con người là một khái niệm phức tạp và tất cả chúng ta đều được thúc đẩy bởi nhiều động cơ và nhu cầu khác nhau. Một trong những trách nhiệm chính của cha mẹ và giáo viên là truyền cảm hứng cho học sinh phát huy hết tiềm năng của mình. Như chúng ta đã thảo luận trong chương này, mỗi học sinh có một sự kết hợp động lực riêng sẽ thúc đẩy đứa trẻ toàn tâm toàn ý với công việc học tập của mình. Sẽ là vô ích nếu cố gắng động viên một nhóm thanh niên khác nhau bằng cách sử dụng một cách tiếp cận hoặc phương pháp chung duy nhất. Nếu đứa trẻ không thể học theo cách chúng ta dạy thì chúng ta phải dạy theo cách mà chúng học!