ép con học quá mức và 24 hậu quả lâu dài

 

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, “Không thể để con thua ngay từ vạch xuất phát” là lý do kinh điển để một số phụ huynh và giáo viên ép học sinh học kiến thức sớm và thừa. Để cải thiện thành tích học tập, một số học sinh bị phụ huynh và giáo viên ép học đã trở thành hiện tượng phổ biến trong tình hình giáo dục cạnh tranh ở Việt Nam. Tất nhiên học sinh, thiếu niên là những cá nhân chưa trưởng thành, vì vậy việc học của họ cần những động lực và áp lực bên ngoài nhất định để thúc đẩy họ học tập. Động lực bên ngoài từ cha mẹ và giáo viên có thể giúp học sinh nâng cao hiệu quả học tập. Nhưng khi lực đẩy bên ngoài vượt quá giới hạn và trở thành một sự ép buộc tột độ thì những hậu quả khủng khiếp có thể xảy ra, thậm chí làm thay đổi toàn bộ cuộc đời đứa trẻ theo hướng tồi tệ nhất, thậm chí cả mạng sống.

Cụm từ “Ép buộc học tập”, “Cưỡng bức học tập” được dùng để đề cập đến thực tế phổ biến ở Việt Nam khi một số học sinh bị phụ huynh và giáo viên ép học, bất chấp mong muốn của bản thân chúng. Đôi khi, một số phụ huynh và giáo viên thậm chí buộc học sinh phải học bằng các biện pháp kỷ luật. Cụ thể, học sinh bị cha mẹ, giáo viên hoặc công khai, hoặc kín đáp tinh thế áp đặt 1 hoặc nhiều hơn trong số 4 hình thức sau: 1) Kéo dài thời gian học. 2) Tăng quá mức nội dung học. 3) Tăng tần suất học lặp đi lặp lại cùng nội dung. 4) Tăng độ khó của kiến thức vượt quá khả năng của trẻ, điều đó đã dẫn đến hậu quả xấu là một số học sinh phải học quá nhiều thời gian, học thừa, học lại nhiều lần, và phải đối mặt với kiến thức quá khó so với khả năng và độ tuổi. “Ép học” đã hủy hoại bản chất của học sinh, vượt xa quá mức tiềm năng của học sinh, tiêu tốn gần như toàn bộ thời gian sống, tổn hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh.

Mối nguy hiểm của “Học tập cưỡng bức” hay “ép buộc học tập”

“Ép buộc học tập” là một cách học sai lầm. Nhìn bề ngoài là khai phá hết tiềm năng của học sinh, nhưng thực chất nó đã gây ra những hậu quả khôn lường đối với sức khỏe thể chất, tinh thần và sự phát triển lâu dài của học sinh. Ép buộc học tập” có thể tàn phá con chúng ta theo nhiều cách khác nhau, nhưng có thể tổng hợp lại bằng 3 cách sau.

- “Việc ép buộc học tập” đã làm mất đi ý nghĩa của việc học tập của học sinh và phá hủy bản chất của học sinh.

- “Ép buộc học tập” làm giảm hứng thú học tập của học sinh và làm quá sức tiềm năng của học sinh

- “Ép buộc học tập” làm méo mó tâm lý học sinh và gây hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh

Cụ thể hơn, việc ép con học một cách trực tiếp hay gián tiếp qua những cách kín đáo, tinh vi có thể tạo ra 24 hậu quả sau lên đứa trẻ:

1. Căng thẳng về cảm xúc: Ép trẻ học bài có thể tạo ra căng thẳng và lo lắng về cảm xúc, có thể gây ra những tác động tiêu cực lâu dài đến sức khỏe tinh thần của trẻ.

2. Thiếu động lực: Khi trẻ bị ép học, động lực nội tại để học và khám phá những chủ đề mới của trẻ sẽ giảm đi, dẫn đến việc trẻ không hứng thú với việc học.

3. Kiệt sức: Áp lực học liên tục không nghỉ có thể dẫn đến kiệt sức, dẫn đến giảm năng suất và kết quả học tập sa sút.

4. Khả năng sáng tạo hạn chế: Một thói quen học tập quá chặt chẽ có thể cản trở khả năng suy nghĩ sáng tạo và vượt trội của trẻ, hạn chế các kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ.

5. Hạ thấp lòng tự trọng. Ép trẻ học có thể đặt ra những kỳ vọng không thực tế đối với thành tích học tập của trẻ, dẫn đến cảm giác không thỏa đáng và lòng tự trọng thấp.

6. Mối quan hệ cha mẹ và con cái căng thẳng: Thường xuyên gây áp lực cho con cái trong học tập có thể làm căng thẳng mối quan hệ cha mẹ và con cái, gây ra sự oán giận và rạn nứt trong giao tiếp.

7. Thiếu tự chủ: Ép trẻ học sẽ lấy đi ý thức tự chủ và độc lập của trẻ, cản trở khả năng phát triển kỹ năng tự kỷ luật và quản lý thời gian của trẻ.

8. Giảm hứng thú học tập: Khi việc học trở thành một việc vặt, trẻ có thể mất đi sự tò mò tự nhiên và niềm vui học tập, khiến việc học trở thành gánh nặng thay vì là một trải nghiệm thú vị.

9. Khám phá hạn chế: Tập trung quá mức vào việc học có thể hạn chế cơ hội khám phá và tự khám phá của trẻ trong các lĩnh vực yêu thích khác, chẳng hạn như thể thao, nghệ thuật hoặc sở thích.

10. Hậu quả về sức khỏe thể chất: Căng thẳng và áp lực liên quan đến việc học tập bắt buộc có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe thể chất như đau đầu, rối loạn giấc ngủ và suy giảm chức năng miễn dịch.

11. Rủi ro về sức khỏe tâm thần: Việc ép buộc học tập trong thời gian dài có thể góp phần phát triển các rối loạn sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo lắng ở trẻ em.

12. Triệt tiêu các phong cách học tập độc đáo: Việc ép buộc một đứa trẻ học tập chính là biểu hiện của “phương pháp tiếp cận một kích cỡ phù hợp với tất cả”: Trên thực tế mỗi cá nhân có thể có phong cách học tập hiệu quả độc đáo, riêng biệt của mình, cái có thể không phù hợp với người khác. Việc ép học dẫ đến coi thường phong cách học tập độc đáo và nhu cầu cá nhân của trẻ, có khả năng cản trở tiến trình học tập của chúng.

13. Tạo nên những suy nghĩ tiêu cực với việc học: Khi học tập gắn liền với sự ép buộc, áp lực, sợ hãi và mệt mỏi, trẻ em có thể hình thành nhận thức tiêu cực về giáo dục. Từ những suy nghĩ tiêu cực này sẽ ảnh hưởng đến thái độ học tập lâu dài của chúng. Không ai có thể học tốt cái mà nó ghét, vì vậy, trẻ không thể học tốt nếu trẻ hình thành những suy nghĩ, học là áp lực, là sợ hãi, là mệt mỏi, là bj giám sát và quản thúc.

14. Bỏ lỡ các cơ hội tương tác và trải nghiệm xã hội: Học quá nhiều có thể khiến trẻ bỏ lỡ các tương tác xã hội và trải nghiệm cần thiết cho sự phát triển xã hội và cảm xúc của chúng. Đó cũng là lý do tại sao hiện nay trẻ bị teo rất nhiều cơ đức hạnh liên quan đên không đủ trải nghiệm xã hội như: giao tiếp trong đời thưucj, kỹ năng giải quyết vấn đề trong đời sống thực, khả năng kiên nhẫn, chụ đựng, đàm phán cũng như đồng cảm với người khác. Điều đó dẫn đến trẻ lớn nhanh nhưng trưởng thành quá muộn.

15. Hạn chế phát triển toàn diện: Quá coi trọng việc học có thể dẫn đến việc bỏ qua các khía cạnh khác trong quá trình phát triển của trẻ, chẳng hạn như trí tuệ cảm xúc, kỹ năng xã hội và thể chất.

16. Giảm kỹ năng tư duy phản biện: Việc chỉ tập trung vào học tập cho các kỳ thi có thể không khuyến khích phát triển tư duy phản biện và kỹ năng phân tích, vốn rất quan trọng để giải quyết vấn đề trong thế giới thực. Bên cạnh đó, với sựu phát triển của trí tuệ nhân tạo, tư duy phản biện có thể là cái quan trong nhất để ta có thể khác với một con botAI

17. Suy giảm kỹ năng ra quyết định: Không có cơ hội tự khám phá và đưa ra lựa chọn, trẻ em có thể gặp khó khăn với việc ra quyết định sau này trong cuộc sống. Từ đó trẻ sẽ trở thành người lớn thụ động, chần chừ và băn khoăn, những đặc điểm khó để có thể thành công trong thế giới cạnh tranh này.

18. Tăng khả năng gian lận: Khi bị ép buộc phải học, trẻ em có thể dùng đến việc gian lận như một phương tiện để đáp ứng những kỳ vọng áp đặt lên chúng. Chính vì thế có thể nói, ép con học là dạy con và tạo điều kiện cho con thực hành gian lận

19. Không hiểu chính mình: Khám phá bản thân là một quá trình tất yếu khi trẻ lớn lên và để trẻ lớn lên. Biết mình là ai là một dấu hiệu của trưởng thành. Quá trình đó trẻ cần được tạo điều kiện để khám phá mình là ai bằng việc thử và sai để nhận thức rõ sở thích, đam mê, điểm mạnh, điểm yếu, năng lực…của chính mình. Việc học tập bị ép buộc có thể ngăn cản trẻ em khám phá sở thích và đam mê của bản thân, có khả năng ảnh hưởng đến lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai của chúng.

20. Tạo nên những cuộc cạnh tranh không lành mạnh và không cần thiết: Một môi trường tập trung vào học tập có thể thúc đẩy sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các em, dẫn đến mức độ căng thẳng, đố kỵ cao và bầu không khí học tập tiêu cực.

21. Tách rời cảm xúc khỏi việc học: Học tập về bản chất là khám phá và tìm thấy niềm vui và ý nghĩa cuộc sống trong qá trình khám phá ấy. Học tập cần có cảm xúc yêu thích và lại tạo ra cảm xúc yêu thích và say mê với chính quá trình. Khi bắt buộc phải học, trẻ có thể tách rời cảm xúc khỏi nội dung, dẫn đến việc ghi nhớ ở mức độ bề mặt hơn là hiểu thực sự.

22. Giảm khả năng ghi nhớ kiến thức: Học tập theo kiểu ép buộc thường tập trung vào việc ghi nhớ ngắn hạn hơn là ghi nhớ lâu dài, tập trung vào đối phó hơn là thấy ý nghĩa thức sự của kiến thức dẫn đến việc hiểu và áp dụng kiến thức bị hạn chế. Đây cũng là nguyên nhân dễ nhận thấy khi phần lớn trẻ hiện nay cái gì cũng biết, nhưng rất nhanh chóng quên đi và dường như không áp dụng được cái gì.

23. Tăng cường học thuộc lòng: Áp lực học liên tục có thể củng cố cách tiếp cận học thuộc lòng, cản trở khả năng tư duy phản biện và tham gia học tập sâu hơn của trẻ. Trong bối cảnh hiện nay, việc học thuộc lòng là mức độ thấp nhất trong việc học và gần như rất rất ít lợi ích với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, máy học và trí tuệ nhân tạo

24. Không có khả năng đối phó với thất bại: Nếu một đứa trẻ liên tục bị ép học để thành công, chúng có thể phải vật lộn để đối phó với thất bại và thất bại, thiếu khả năng phục hồi. Đây có thể là hậu quả nghiêm trọng nhất. Và đây cũng là gợi ý cho hiện tượng thanh niên ngày nay như là thế hệ pha lê, dễ suy sụp và mong manh đến mức nào

Tóm lại, trong khi giáo dục là rất quan trọng, việc ép buộc trẻ học quá mức có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Điều quan trọng đối với các bậc cha mẹ và các nhà giáo dục là đạt được sự cân bằng giữa việc khuyến khích thành tích học tập và cho phép trẻ em khám phá sở thích của chính chúng. Bằng cách nuôi dưỡng niềm yêu thích học tập và cung cấp một môi trường hỗ trợ, trẻ em có thể phát huy hết tiềm năng của mình và có cuộc sống trọn vẹn ngoài thành công trong học tập.

“Đừng bao giờ để những hậu quả được biết trước xảy ra khi chúng ta đã có kiến thức và điều kiện để có thể áp dụng phương pháp khác”

- BA MẸ TỈNH THỨC, nơi chia sẻ kiến thức, quan điểm, trải nghiệm làm cha mẹ. Cùng nhau chúng ta trở nên tốt hơn mỗi ngày-