Làm sao để kỷ luật mà con không oán giận cha mẹ

Chúng ta, những bậc cha mẹ có ý thức luôn biết vai trò quan trọng của kỷ luật trong việc giáo dục con cái. Chúng ta cũng hiểu đơn giản kỷ luật là “dạy” chứ không phải là trừng phạt, là đáp ứng, phản hồi chứ không phải là “phản ứng”. Nhưng để dạy con chúng ta cần kết nối với con, không có kết nối, không có “dạy”. Tuy thế, mỗi khi con chúng ta phạm lỗi, có hành vi không phù hợp, mọi thứ ta biết dường như bay khỏi đầu, cái chúng ta có là sự bực tức, nóng giận, lo lắng, thất vọng và suy sụp. Ta phản ứng cứng nhắc hết lần này đến lần khác. Và kết quả là con oán giận ta, con xa cách ta và con mất dần sự kết nối tình cảm với ta. Chúng ta đã TRỪNG PHẠT thay vì kỷ luật

Vậy làm sao để giao tiếp, để kết nối với con ngay tại thời điểm kỷ luật. Làm sao để kỷ luật mà con không oán giận, không sợ hãi, không ghét bỏ ta. Xin đề xuất 3 nguyên tắc trong bài viết dưới đây.

---

 

Nguyên tắc kết nối # 1: Tắt nhạc cá mập (Shark music) trong tâm trí bạn.

Daniel J. Siegel, M.D , tác giả cuốn sách The Whole-Brain Child đưa ra khái niệm “nhạc cá mập” và ảnh hưởng của nó với cách nhận thức hoàn cảnh.  Khi bạn xem một video quay một khu rừng rậm rạp và tuyệt đẹp với những góc quay đầy bí ẩn trên nền những bản nhạc piano mang âm hưởng cổ điển êm đềm. Cảm giác của chúng ta là yên bình và thanh thản trong một môi trường bình dị. Chúng ta muốn khám phá nó. Nhưng vãn là video đó với nhạc nền lần này u tối và đầy đe dọa. Khung cảnh yên bình giờ trông có vẻ đe dọa và đầy nguy hiểm, ai biết được thứ gì có thể xảy ra? Chúng ta muốn rời khỏi khu rừng đó càng sớm càng tốt. Như vậy trong cùng một bối cảnh, một bản nhạc dẫn đến hòa bình và thanh thản, bản kia dẫn đến sự sợ hãi và kinh hoàng. Bản nhạc thứu hai đó được gọi là “nhạc cá mập”

Khi chúng ta tương tác với con cái cũng vậy.  chúng ta  phải chú ý đến nhạc nền của mình . “Nhạc cá mập” khiến chúng ta thực hành cách nuôi dạy con cái dựa trên nỗi sợ hãi. Khi nhạc cá mập đang phát trong nền tâm trí chúng ta, chúng ta đang hoạt động ở chế độ chiến đấu, bỏ chạy, đông cứng… và không thể đồng cảm với con, không thể tham gia giải quyết vấn đề bằng sự hợp tác hoặc hành động với lòng trắc ẩn…những điều cực kỳ cần thiết đối với thực hành kỷ luât tích cực

Khi con phạm lỗi, nhạc cá mập lập tức nổi lên trong đầu ta. Ta sẽ nhớ lại hành vi này dã từng xảy ra trước đó, ta đã rất mất công sức để giải quyết hậu quả mà nó mang lại, bạn đã rất mêt mỏi vì nóRồi chúng ta lại tưởng tượng ra tương lai, con cái chúng ta lớn lên sẽ là đứa trẻ hư. Nỗi buồn bực về quá khư, lo lắng về tương lai và tức giận ở hiện tại khiến ta chìm trong giận dữ

Nỗi giận dữ khiến ta quên hiện tại lúc này con cần gì ở ta và ta có thể làm gì cho con. Kết quả là, chúng ta không cho trẻ được bài học nào, cái mà con cần và ta có thể cung cấp.

Mặt khác, nhạc cá mập sẽ khiến chúng ta đưa ra đủ loại giả định, lo lắng về tất cả các loại khả năng mà đơn giản là không nên xem xét trong tình huống cụ thể này . Nó khiến ta cho rằng con mình đang “làm trò lố”, “chúng cố tình làm như vậy” vì chúng ích kỷ, lười biếng, hư hỏng hoặc bất kỳ tính xấu nào mà chúng ta chọn. Sau đó,  chúng ta  sẽ phản ứng không phải vì tình yêu và chủ ý, mà vì phản ứng, tức giận, lo lắng, kịch tính và sợ hãi.

Vì vậy, lần tới khi bạn cần kỷ luật, hãy tạm dừng một giây và lắng nghe bản nhạc trong đầu. Nếu bạn nghe thấy tiếng nhạc piano êm dịu và cảm thấy có khả năng đưa ra phản ứng yêu thương, khách quan, sáng suốt cho tình huống, thì hãy tiếp tục và đưa ra kiểu phản hồi đó. Nhưng nếu bạn nhận thấy âm nhạc của cá mập, hãy thật cẩn thận về những gì bạn làm và nói . Hãy dành cho mình một phút—lâu hơn, nếu cần—trước khi trả lời. 

Cuối cùng, công việc của chúng ta là dành tình yêu thương vô điều kiện và sự hiện diện bình tĩnh cho những đứa trẻ của chúng ta ngay cả khi chúng ở trong tình trạng tồi tệ nhất.  Đó là cách chúng ta tiếp thu thay vì phản ứng. Và quan điểm của chúng ta đối với hành vi của họ nhất thiết sẽ ảnh hưởng đến cách chúng ta phản ứng với họ. Nếu chúng ta công nhận chúng là những người trẻ vẫn đang phát triển, với bộ não trẻ phức tạp, hay thay đổi, dễ thay đổi, thì khi chúng gặp khó khăn hoặc làm điều gì đó mà chúng ta không thích, chúng ta sẽ có thể tiếp thu tốt hơn và nghe thấy tiếng piano êm dịu. âm nhạc. Do đó,  chúng ta  sẽ tương tác với họ theo cách có nhiều khả năng dẫn đến hòa bình và thanh thản.

Nguyên tắc kết nối #2: Theo đuổi lý do tại sao

Một trong những sản phẩm phụ tồi tệ nhất của âm nhạc cá mập là xu hướng của cha mẹ đưa ra các giả định về những gì chúng ta cho là hiển nhiên. Nếu một bản nhạc đáng sợ hoặc đầy cảm xúc đang che mờ tâm trí bạn khi bạn tương tác với con mình, thì bạn sẽ không khách quan lắm về lý do khiến chúng cư xử như vậy. Thay vào đó, có lẽ bạn sẽ chỉ phản ứng dựa trên thông tin có thể không chính xác chút nào. Bạn sẽ cho rằng có một con cá mập đang bơi dưới nước hoặc một con quái vật ẩn nấp sau gốc cây, ngay cả khi không có.

Khi đứ con gái nhỏ của bạn khóc lóc trong phòng, đây là lần thứ 3 trong ngày, bạn ngay lập tức khẳng định, con bé mè nheo, nó cố tình trêu tức mình, nó cần phải bị trừng phạt cho chừa. Nhạc cá mập che mờ mắt bạn khiến bạn không thể nhận ra, đơn giản nó khóc vì nó đói

Khi đứa con trai lớn đánh đứa con trai nhỏ để dành lấy Ipad, ngay lập tức xuất hiện trong tâm trí bạn, đó là thằng hung hăng và ích kỷ, nó phải nhận một hậu quả thích đáng. Nhạc cá mập đã khiên bạn không thể nhận ra rằng, nó chỉ sao chép hành vi đó từ chính bạn.

Khi đứa trẻ của bạn có hành vi khoác lác, khoe khoang và tỏ vẻ kiêu ngạo, bạn dán nhãn cho nó là kẻ hư hỏng mà không thể nhận ra rằng, nó làm vậy vì nó chưa bao giờ được bạn ghi nhận bất kỳ thành tựu nào của nó, đơn giản là lòng tự trọng của nó đang bị tổn thương.

Khi một đứa trẻ hành động theo cách mà chúng ta không thích, hãy theo đuổi lý do tại sao. Khi bạn bước vào phòng thấy con trai mình đã trang trí bức tường trắng muốt của bạn bằng mực vẽ đỏ choe choét, hãy tò mò. Không nên thất vọng. Nhưng càng nhanh càng tốt, hãy theo đuổi lý do tại sao. Hãy để sự tò mò của bạn thay thế sự thất vọng mà bạn cảm thấy. Rất có thể con chỉ đơn giản muốn vẽ trái tim và từ “con yêu mẹ”. Tất nhiên là bạn vẫn sẽ phải dọn dẹp đống lộn xộn (tốt nhất là với sự giúp đỡ của con gái bạn nhưng rõ ràng trí tò mò của mình dẫn dắt bạn đến một câu trả lời chính xác hơn nhiều—vui vẻ, thú vị và trung thực—về hành vi của con bạn.

Đuổi theo câu hỏi tại sao không có nghĩa là chúng ta nhất thiết phải hỏi con mình “Tại sao con lại làm như vậy?” mỗi khi phát sinh tình huống kỷ luật. Trên thực tế, câu hỏi đó có thể hàm ý sự phán xét hoặc không tán thành ngay lập tức, hơn là sự tò mò. Hơn nữa, đôi khi trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thể không biết tại sao chúng khó chịu hoặc tại sao chúng lại làm điều chúng đã làm. Cái nhìn sâu sắc và nhận thức cá nhân của họ về các mục tiêu và động cơ của chính họ có thể chưa được thuần thục lắm. Đó là lý do tại sao  chúng ta  không khuyên bạn hỏi tại sao.  chúng ta  khuyên bạn nên theo đuổi lý do tại sao. Đó là đặt câu hỏi tại sao trong tâm trí của chính bạn, cho phép bản thân bạn tò mò và tự hỏi con bạn đến từ đâu trong thời điểm này.

Bằng cách tự hỏi con mình đang cố gắng đạt được điều gì và bằng cách cho phép chúng giải thích một tình huống trước khi chúng ta vội vàng phán xét, chúng ta có thể thu thập dữ liệu thực tế từ thế giới bên trong của chúng, trái ngược với việc chỉ phản ứng dựa trên các giả định, lý thuyết sai lầm hoặc cá mập. âm nhạc. Ngoài ra, khi tìm hiểu lý do và kết nối trước tiên, chúng ta cho con mình biết rằng chúng ta đứng về phía chúng, rằng chúng ta quan tâm đến trải nghiệm bên trong của chúng.  chúng ta  nói với họ, bằng cách  chúng ta  phản ứng với từng tình huống, rằng khi  chúng ta  không biết điều gì đã thực sự xảy ra ,  chúng ta  sẽ cho họ lợi ích của sự nghi ngờ. Một lần nữa, điều đó không có nghĩa là nhắm mắt làm ngơ trước những hành vi sai trái. Điều đó chỉ có nghĩa là trước hết chúng ta đang tìm cách kết nối bằng cách đặt câu hỏi và tò mò về điều gì đằng sau hành vi bên ngoài và điều gì đang xảy ra bên trong con mình.

Với sự tò mò, mỗi hành vi không phù hợp của con, thay vì sự khó chịu, là cơ hội để ta khám phá con người thật của con, cảm xúc, ước muốn, khả năng cũng như những nguy cơ tiềm tàng về những vấn đề tâm lý của con để có những bài học và can thiệp xác đáng

Với sự tò mò, mỗi hành vi không phù hợp của con, ta còn có thể khasm phá ra con người thực sự của chính mình

Nguyên tắc kết nối #3: Nghĩ về cách chúng ta sẽ dạy trẻ

Tắt nhạc cá mập và tìm hiểu lý do tại sao là hai nguyên tắc yêu cầu chúng ta xem xét bối cảnh bên trong của chính mình và của con mình trong thời điểm kỷ luật. Nguyên tắc kết nối thứ ba tập trung vào cách chúng ta thực sự tương tác với con mình. Nó thách thức chúng ta cân nhắc cách chúng ta nói chuyện với con cái khi chúng gặp khó khăn trong việc kiểm soát bản thân hoặc khó đưa ra quyết định đúng đắn. Những gì chúng ta nói với con cái tất nhiên là quan trọng. Nhưng bạn biết rằng điều quan trọng không kém, nếu không muốn nói là quan trọng hơn, là cách chúng ta nói điều đó.

Hãy tưởng tượng rằng đứa con 6 tuổi của bạn đang dán mắt vào ipad. Dưới đây là một vài cách khác nhau để nói chính xác cái gì:

• Đôi mắt mở to, cử chỉ to và giọng nói to, giận dữ:

“Hãy tắt Ipad đi!”

• Với hàm răng nghiến chặt, đôi mắt lác và giọng nói sôi sục: “Hãy tắt Ipad đi”

• Với vẻ mặt thoải mái và giọng nói ấm áp: “Hãy tắt Ipad đi con.”

• Với nét mặt lập dị và giọng nói ngốc nghếch, kèm một cài cười vô nghĩa: “Tắt Ipad đi nhé”

Bạn có được ý tưởng. Làm thế nào quan trọng. Chính cách thức quyết định con cái chúng ta cảm thấy thế nào về chúng ta và bản thân chúng, cũng như những gì chúng học được về cách đối xử với người khác. Thêm vào đó, chặng đường dài hướng tới việc xác định phản ứng của họ tại thời điểm đó và mức độ thành công của  chúng ta  trong việc giúp tạo ra một kết quả hiệu quả khiến mọi người hạnh phúc hơn. Trẻ em thường hợp tác nhanh hơn nhiều nếu chúng cảm thấy được kết nối với chúng ta và khi chúng ta lôi kéo chúng vào một cuộc trao đổi vui vẻ và vui vẻ. Đó là cách xác định điều đó. Chúng ta có thể trở thành những người kỷ luật hiệu quả hơn nhiều nếu cách chúng ta tôn trọng, vui tươi và bình tĩnh.

Không có cách nói, cách kết nối nào phù hợp với tất cả mọi đứa trẻ, mọi tình huốn, chính xác là thế. Nhưng hãy đảm bảo cách thức kết nối của bạn với con trong tình huống kỷ luật là trung tính nhất. Hãy ấm áp mà không yếu đuối, thoải mái mà có giới hạn, kiên quyết mà nhẹ nhàng, mạnh mẽ mà không cần phải lên gân, kịch tính hóa hay ttỏ ra nóng giận. Hãy giữ được sự tôn trọng, sự tin tưởng và tình yêu vô điều kiện của bạn trong cách bạn giao tiếp. Hãy để trẻ cảm nhận, hành vi mà bạn muốn trẻ làm cần phải được thực hiện bởi trẻ có trách nhiệm, thấy cần thiết và muốn thực hiện.

Vì vậy, đó là ba nguyên tắc kết nối. Bằng cách kiểm tra âm nhạc cá mập, theo đuổi lý do tại sao và suy nghĩ về cách thức,  chúng ta  tạo tiền đề cho sự kết nối. Kết quả là, khi những đứa trẻ của  chúng ta  cư xử theo cách mà  chúng ta  không thích,  chúng ta  có cơ hội kết nối trước tiên, ưu tiên mối quan hệ và cải thiện khả năng đạt được kết quả kỷ luật thành công.

 Lời kết. 

Kỷ luật và thi hành kỷ luật tích cực chưa bao giờ là dễ dàng với cha mẹ, nó cũng không cung cấp cho chúng ta kết quả tức thì. Không có nguyên tắc nào phù hợp với mọi hoàn cảnh cũng như mọi đứa trẻ. Sẽ không có kỷ luật tích cực nếu chúng ta không thể kết nối với con chúng ta trong hoàn cảnh hiện tại. Kết nối là đầu tiên và không có cách thứ hai. Kết nối không dễ dàng đặc biệt trong tình huống kỷ luật, nhưng không phải là không thể nếu chúng ta có kiến thức, có nguyên tắc chỉ đường, có sự kiên định và lòng yêu thương vô điều kiện.

Thượng đế sẽ ủng hộ các bạn!

Đọc thêm những bài viết liên quan

Những điều cần biết về kỷ luật và kỷ luật tích cực

Lằn ranh kỷ luật và trừng phạt