Phong cách CHA MẸ THẨM QUYỀN trong nuôi dạy con

Nuôi dạy con cái là một đặc ân, một trải nghiệm đáng giá nhất của cuộc đời, nhưng cũng là một thử thách cực đại với bất kỳ ai, bất chấp mọi sự khác biệt. Những cuốn sách về nuôi dạy con cái với những phong cách khác nhau khiến ta hoang mang. Chúng ta như con lắc chạy từ thái cực này sang thái cực khác từ quá dễ dãi đến quá khắt khe, từ trao quyền cho con đến kiểm soát chặt chẽ, từ bao bọc cho đến buông bỏ, từ tình yêu cho đến kỷ luật. Để có cách nhìn tổng quan và rõ ràng về các phong cách nuôi dạy con cơ bản, xin giới thiệu phong cách “Cha mẹ thẩm quyền” trong bài viết dưới đây.

Nuôi dạy con có thẩm quyền là gì

Dựa trên sự kết hợp giữa TRÁCH NHIỆM (đáp ứng nhu cầu của con cái) và NHU CẦU (Đòi hỏi, yêu cầu từ con cái) của cha mẹ, Baumrind​ đã mô tả có 4 phong cách nuôi dạy con cái được mô tả bao gồm: Dễ dãi, Bỏ bê, Độc đoán và Có thẩm quyền (xem hình minh họa)

4 phong cách nuôi dạy con

Từ hình minh họa ta có thể thấy, phong cách nuôi dạy con cái có thẩm quyền, đôi khi được gọi là "dân chủ", là một phương pháp nuôi dạy trẻ được đặc trưng bởi khả năng đáp ứng cao và kỳ vọng cao. Cha mẹ có thẩm quyền ấm áp và đáp ứng nhu cầu về vật chất, tình cảm của con họ trong khi đòi hỏi từ đứa trẻ theo những tiêu chuẩn cao. Họ đặt ra các nguyên tắc, giới hạn và rất nhất quán trong việc thực thi các nguyên tắc và giới hạn đó.

Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, các chuyên gia phát triển trẻ em nhận ra rằng cách nuôi dạy con cái có thẩm quyền là cách nuôi dạy con cái tốt nhất trong số bốn phong cách nuôi dạy con của Baumrind​

Đặc điểm của việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền

Theo Baumrind, cha mẹ uy quyền có chung một số đặc điểm. Những đặc điểm họ thể hiện bao gồm:

Quản lý kỷ luật công bằng và nhất quán khi các quy tắc bị phá vỡ

Cho phép con cái bày tỏ ý kiến

Khuyến khích con cái thảo luận về các lựa chọn

Thể hiện sự ấm áp và chăm sóc nuôi- dưỡng

Giảng giải với trẻ em thay vì yêu cầu sự vâng lời mù quáng từ đó bồi dưỡng tính độc lập và khả năng lý luận, bày tỏ quan điểm, ý kiến

Lắng nghe con cái của họ

Đặt giới hạn, hậu quả và kỳ vọng đối với hành vi của con cái họ

Tìm cách để đạt được (chứ không đòi hỏi) sự tôn trọng của trẻ em dành cho mình

Mặc dù kỳ vọng của cha mẹ có thẩm quyền cao, nhưng những kiểu cha mẹ này cũng có xu hướng linh hoạt. Nếu có tình tiết giảm nhẹ, cha mẹ có thẩm quyền sẽ điều chỉnh phản ứng của họ cho phù hợp.

Cha mẹ có phong cách này có thể điều chỉnh và điều chỉnh cách tiếp cận của họ tùy thuộc vào tình huống, nhu cầu của con họ và các yếu tố khác có thể có. Khi đó, kỷ luật sẽ tính đến tất cả các biến số, bao gồm hành vi của đứa trẻ, tình huống, v.v. do đó có thể nói phong cách này phù hợp với mọi tính khí của trẻ

Phong cách có thẩm quyền so với phong cách độc đoán

Những đặc điểm này có thể trái ngược với phong cách nuôi dạy con cái độc đoán , được đặc trưng bởi những kỳ vọng cực kỳ cao với rất ít sự ấm áp và hướng dẫn.

Nuôi dạy con có thẩm quyền

Chỉ huy nhưng hỗ trợ

Tập trung vào việc củng cố các hành vi mong muốn

Cung cấp cấu trúc, hướng dẫn và kỳ vọng

Tham gia đáng kể vào cuộc sống của một đứa trẻ

Nuôi dạy con độc đoán (xem bài viết liên quan)

Nghiêm khắc và không hỗ trợ

Tập trung vào việc trừng phạt những sai lầm

Các quy tắc thường được thực thi nghiêm ngặt

Ít tham gia vào cuộc sống của một đứa trẻ

Ưu điểm của việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền

Khi nói đến việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền, đó gần như là một tin tốt! Hết nghiên cứu này đến nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng kiểu kỷ luật tích cực này sẽ tạo ra những đứa trẻ kiên cường, tự tin, tôn trọng và hạnh phúc.

Dưới đây, tôi xin phác thảo một số ưu điểm lớn nhất của việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền.

Trách nhiệm giải trình

Những đứa trẻ được nuôi dưỡng bởi cha mẹ có uy quyền hiểu rằng chúng phải chịu trách nhiệm cuối cùng về những lựa chọn của chúng, điều này giúp chúng có quyền đưa ra những quyết định đúng đắn. Những đứa trẻ này thường không chịu khuất phục trước áp lực của bạn bè. Và họ đã học được những kỹ năng sống quan trọng sẽ giúp họ phát triển.

Sự tôn trọng

Những đứa trẻ có cha mẹ thể hiện sự tôn trọng bằng cách cho chúng một số quyền tự do nhất định sẽ có nhiều khả năng tôn trọng người khác hơn. Họ thường phát triển mạnh trong môi trường xã hội và hòa đồng với giáo viên và bạn bè. Xem xét và thừa nhận cảm xúc của con bạn—ngay cả khi bạn không đồng ý hoặc đáp ứng mong muốn của chúng, hãy cho con bạn thấy rằng bạn đánh giá cao và tôn trọng chúng. Ngoài ra, cách tiếp cận này mô hình hóa cách tôn trọng và đánh giá cao người khác.

Khả năng phục hồi sau thất bại

Con cái của cha mẹ có uy quyền được phép thất bại và học hỏi từ những sai lầm của chúng. Họ xây dựng khả năng phục hồi, đó là khả năng vượt qua và phục hồi sau những thử thách và tổn thương trong cuộc sống. Những trải nghiệm này cũng làm tăng lòng tự trọng , kỹ năng giải quyết vấn đề, niềm tự hào về thành tích và sự tự tin.

Khả năng lãnh đạo

Vì khả năng tự đưa ra quyết định của mình, những đứa trẻ này có sự tự tin và hiểu biết cho phép chúng đảm nhận vai trò lãnh đạo. Họ coi trọng những đóng góp và ý kiến của người khác nhưng cũng thoải mái đưa ra những lựa chọn khó khăn và đi đầu.

Ham học

Cha mẹ có thẩm quyền hỗ trợ con cái của họ. Cho dù đó là bài tập về nhà hàng tuần hay một dự án đặc biệt, họ luôn sẵn sàng và cung cấp tất cả các công cụ cần thiết để con họ thành công ở trường. Nhưng họ sẽ không làm điều đó cho họ. Vì vậy, trẻ em phát triển thói quen làm bài tập tốt và tự hào khi tự mình làm bài—nhưng cũng có người chăm sóc để nương tựa nếu chúng cần hướng dẫn hoặc hỗ trợ.

Nhược điểm của việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền

Nuôi dạy con cái có thẩm quyền là kiểu nuôi dạy con nổi tiếng nhất trong số các nhà tâm lý học trên toàn thế giới, vì vậy rất khó để tìm ra nhiều nhược điểm. Thông thường trong cuộc sống, việc tìm kiếm sự cân bằng giữa hai phương án là giải pháp tốt nhất cho một vấn đề, và đó chắc chắn là trường hợp ở đây. Nhưng điều đó không có nghĩa là mọi thứ sẽ thuận buồm xuôi gió miễn là bạn thực hành cách nuôi dạy con cái có thẩm quyền.

Khi lớn lên, trẻ trải qua các giai đoạn nổi loạn, giận dữ và thờ ơ bình thường. Những giai đoạn này có thể đặc biệt khó khăn đối với các bậc cha mẹ có uy quyền, những người thường đặt kỳ vọng cao vào con cái của họ và đã cố gắng hết sức để nuôi dạy con cái theo cách tốt nhất có thể. Ở đây, kiên nhẫn là chìa khóa thành công, Nalin nói.

Việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền có thể khó thực hiện hơn và mất nhiều thời gian hơn vì nó đòi hỏi sự cân bằng tinh tế giữa kỷ luật và tự do. Cha mẹ có thể trải qua một vài giai đoạn thử và sai trước khi tìm ra chiến lược phù hợp nhất với họ và con cái. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng sự nổi loạn là một phần tự nhiên của thời thơ ấu. Cha mẹ nên tiếp tục giữ vững lập trường và vạch ra những hậu quả của hành vi xấu

Đứa trẻ được nuôi dạy bằng phong cách này sẽ như thế nào?

Trước đây, các chuyên gia về sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng từ công trình của Baumrind thường xác định phong cách nuôi dạy con cái có thẩm quyền là cách tiếp cận tốt nhất để nuôi dạy con cái.

Nghiên cứu đã nhiều lần chỉ ra rằng trẻ em được nuôi dạy bởi cha mẹ có uy quyền thường có năng lực, hạnh phúc và thành công hơn.

Tự tin về khả năng học hỏi những điều mới của mình

Phát triển các kỹ năng xã hội tốt

Độc lập và tự chủ

Có khả năng điều chỉnh cảm xúc và tự kiểm soát tốt​

Thể hiện thái độ tích cực và mức độ đồng cảm cao

Đạt thành tích học tập cao hơn​

Phát triển lòng tự trọng tốt​ hơn

Có sức khỏe tinh thần tốt hơn — ít trầm cảm, lo lắng, ý định tự tử, phạm pháp, uống rượu và sử dụng ma túy.

Có xu hướng hạnh phúc hơn

Tuy nhiên, sự phát triển của đứa trẻ không chỉ phụ thuộc duy nhất vào cách chúng ta nuôi dạy, để có hiệu quả nhất, điều quan trọng là phải nhận ra rằng các yếu tố khác nhau đóng một vai trò trong kết quả phát triển.  

Làm thế nào để trở thành cha mẹ có thẩm quyền

Nếu bạn quan tâm đến việc trở thành bậc cha mẹ có thẩm quyền hơn, có một số điều bạn có thể làm có thể hữu ích. Có thể hữu ích nếu xem phong cách nuôi dạy con cái này là sự cân bằng giữa kỷ luật, kiểm soát cảm xúc và cho phép sự độc lập.

Đặt ra các quy tắc và truyền đạt các nguyên tắc, ranh giới và kỳ vọng đối với hành vi.

Thiết lập các hậu quả khi các quy tắc bị vi phạm và tuân theo khi các kỳ vọng không được đáp ứng.

Hãy từ bi, ấm áp, đồng cảm và ủng hộ con bạn. 

Tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ bền chặt, hỗ trợ với con bạn hơn là kiểm soát mọi thứ chúng làm.

Khuyến khích con bạn độc lập và cho phép chúng trải nghiệm những hậu quả tự nhiên của hành động của chúng.

Cố gắng đừng quá khắc nghiệt hoặc quá khoan dung. Bạn có thể bắt đầu bằng cách để con bạn đưa ra nhiều quyết định hơn và thảo luận thường xuyên về những lựa chọn đó. Phương pháp nuôi dạy con cái này sẽ trở nên tự nhiên hơn theo thời gian, sự chú ý và sự linh hoạt đối với nhu cầu của con bạn.

Nuôi dạy con "có thẩm quyền" có đảm bảo chắc chắn thành công không?

Mặc dù các chuyên gia dành nhiều lời khen ngợi nhất cho việc nuôi dạy con cái có thẩm quyền, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là chỉ sử dụng một phương pháp không phải lúc nào cũng đảm bảo kết quả tích cực.

Nuôi dạy con cái không phải là một môn khoa học chính xác. Theo nhiều cách, nó giống một nghệ thuật hơn. Với tư cách là một nhà tâm lý học trẻ em và một người mẹ, lời khuyên của tôi là hãy yêu thương và thấu hiểu - nhưng cũng phải tạo ra cấu trúc và ranh giới.

Có sự khác biệt giữa phong cách nuôi dạy con cái và thực hành nuôi dạy con cái. Phong cách nuôi dạy con cái là môi trường cảm xúc mà bạn nuôi dạy con mình, và cách nuôi dạy con cái là một hành động cụ thể mà cha mẹ áp dụng trong quá trình nuôi dạy con cái của họ.

Nói tóm lại, hãy cư xử như một người tốt mà bạn muốn họ trở thành.

Cuối cùng, chìa khóa để trở thành cha mẹ có thẩm quyền là cố gắng giao tiếp với con bạn, cũng như trở thành một hình mẫu tốt. Để làm được điều đó, đôi khi bạn có thể hưởng lợi từ việc yêu cầu sự giúp đỡ từ đối tác, gia đình, bạn bè hoặc thậm chí là bác sĩ trị liệu.