Cách ứng xử với đứa trẻ hách dịch của bạn

Khi quan sát con chơi, làm việc cùng anh chị em, bạn bè ngoài đồng trang lứa, bạn phát hiện ra rằng con mình luôn muốn kiểm soát mọi thứ và mọi người. Con bạn luôn tự chỉ định mình là người phụ trách. Con ra lệnh cho mọi người và muốn mọi thứ diễn ra theo cách của nó. Con đặt ra các quy tắc, chọn các hoạt động và quyết định kế hoạch trò chơi. Và rất hiếm khi con bận tâm lắng nghe những suy nghĩ hoặc mối quan tâm của bạn bè hoặc anh chị em. Khi đó, rất có thể đứa trẻ yêu quý của bạn là một đứa trẻ hách dịch, hống hách.

Con bạn có thể trở thành một Giám đốc điều hành tuyệt vời vào một ngày nào đó, nhưng cũng có thể con sẽ trở thành kẻ nghiện thao túng, gặp các vấn đề về tâm lý, hành vi, hoặc đơn giản là không có bạn bè nào cả. Tất cả phụ thuộc vào bạn và cách bạn ứng xử, giải quyết vấn đề với “đứa trẻ hách dịch” của mình.

1. Hách dịch là gì

Chúng ta gọi một đứa trẻ là “đứa trẻ hách dịch” khi trẻ có các hành vi hống hách như liên tục nói cho người khác biết phải làm gì.  Hành vi hống hách cũng là ngay lập tức bác bỏ ý tưởng của người khác mà không thèm xem xét chúng. Một số trẻ gặp khó khăn trong việc làm việc cùng nhau như một phần của nhóm, lắng nghe hoặc để người khác đưa ra lựa chọn. Hành vi hách dịch có vấn đề nếu một đứa trẻ luôn chịu trách nhiệm và không bao giờ có thể làm việc cùng với những người khác.

Sẽ rất tốt nếu con bạn có ý chí mạnh mẽ, tự tin và thường giữ vai trò lãnh đạo. Tuy nhiên, điều quan trọng là tránh vượt qua ranh giới của người khác, xâm phạm vào quyền lợi chính đáng, quan điểm, quan niệm, niềm tin của nguwì khác. Đôi khi những hành vi hách dịch có thể làm tổn thương tình bạn hoặc mối quan hệ gia đình của chính đứa trẻ.

2. Các yếu tố là nguyên nhân/ ảnh hưởng đến hành vi hách dịch

Các hành vi hống hách xuất hiện khi trẻ bắt đầu khám phá quyền lực trong bối cảnh xã hội với bạn bè đồng trang lứa và trong mối quan hệ cha mẹ-con cái. Hành vi của một đứa trẻ hách dịch bắt nguồn từ mong muốn tổ chức và chỉ đạo hành vi của người khác. Nó có thể do hoặc chịu ảnh hưởng bởi:

Tính khí tự nhiên: Những đứa trẻ thông minh, hướng ngoại và có thái độ làm mẹ đối với những đứa trẻ khác có thể tỏ ra hách dịch. Đó là tính cách tự nhiên của trẻ. Những đứa trẻ có trí tuệ vượt trội so với bạn bè cùng trang lứa thường có xu hướng tự nhiên là “gà mẹ”, bảo ban, giúp đỡ và “làm mẫu” cho đúa trẻ khác, và đôi khi biểu hiện nó bằng hành vi hách dịch.

Lo lắng: Lo lắng được đánh dấu bằng sự không chắc chắn và sợ hãi về thế giới và lo lắng về những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Thông thường, những đứa trẻ lo lắng thường cố gắng lên gân, tỏ ra mạnh mẽ để kiểm soát môi trường của chúng ở một mức độ nào đó. Lo lắng có thể đến do trẻ cả thấy không an toàn, không được coi trọng, không được sự đồng cảm của mọ người, bị giao trách nhiệm quá sớm hoặc trẻ có lòng tự trọng thấp.

Sự cứng nhắc.  Cũng có thể là vấn đề cơ bản ở đây. Chức năng điều hành của 'tính linh hoạt' đề cập đến khả năng thích ứng với những thay đổi trong môi trường. Một số trẻ em không linh hoạt và gặp khó khăn khi từ bỏ quyền kiểm soát hoặc chơi theo luật của người khác. Sự cứng nhắc, thiếu linh hoạt có thể do trẻ thiếu kỹ năng xã hội hoặc không được trả nghiệm xử lý các tình huống xã hội một cách lành mạnh

Trẻ tự kỷ có xu hướng cứng nhắc; thường muốn có mọi thứ theo cách riêng của họ. Sự cứng nhắc này có liên quan đến khó khăn trong việc tiếp nhận quan điểm của một đứa trẻ hoặc người lớn khác. Nếu một đứa trẻ không quan tâm đến cảm xúc của đứa trẻ khác, nó có thể khăng khăng đòi một sở thích nào đó mà không nhận ra tác động mà sự cứng nhắc này có thể gây ra cho người khác.

Hành vi học được: hách dịch có thể là một chiến lược mà con bạn đang sử dụng để đạt được mục đích của mình. Hành vi hách dịch có thể chỉ đơn giản là được củng cố bởi môi trường sống. Nếu bạn và gia đình bạn có người hách dịch, khả năng cao con cái sẽ là bản sao. Nếu con bạn có thể đánh một đứa trẻ khác và bỏ đi với món đồ chơi mà nó thích mỗi lần, và nó không phải chịu bất kỳ hình thứuc kỷ luật nào, thì hành vi hách dịch sẽ được củng cố. Đôi khi, trẻ sử dụng hành vi hách dịch để có quyền lực, kiểm soát và đạt được những gì chúng muốn. Trong trường hợp này, cha mẹ sẽ muốn tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia.

3. Triệu chứng của hách dịch

Các dấu hiệu và triệu chứng dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo rằng tính hống hách của con bạn có thể đang ảnh hưởng đến sự phát triển về mặt cảm xúc và xã hội của trẻ. Để có đánh giá chính xác nhất, hãy quan sát sự tương tác của con bạn với những đứa trẻ khác nhau trong nhiều môi trường khác nhau (tại nhà trẻ, với hàng xóm, trên sân bóng…).

 -   Nói cho mọi người biết phải làm gì: đứa trẻ liên tục nói với bạn bè phải làm gì, cách chơi một trò chơi hoặc 'cách đúng đắn' để làm điều gì đó..

-   Chơi không đẹp: trẻ có thể gặp rắc rối trên sân chơi vì thường xuyên xung đột với các bạn cùng chơi vào giờ ra chơi. Mọi thứ phải đi theo cách của nó, nó chỉ chơi theo luật của mình.

-   Không chia sẻ: đứa trẻ từ chối chia sẻ đồ chơi với những đứa trẻ khác, thường tuyên bố, “Cái đó là của con!”

-   Đấu tranh để giành quyền kiểm soát: đứa trẻ có thể chỉ cảm thấy thoải mái khi kiểm soát các trò chơi hoặc hoạt động, thường nói với bạn bè, “Không, cách đó sai rồi!” Thời gian chơi có thể giống như một cuộc đấu tranh quyền lực liên tục.

-   Gặp khó khăn trong việc hòa đồng với những người khác: đứa trẻ luôn cảm thấy mình cần phải chịu trách nhiệm. Đứa tre ấy hiếm khi thương lượng hoặc thay đổi mong muốn của mình để phù hợp với người khác; thỏa hiệp là không thể chấp nhận được

CÁC CHIẾN LƯỢC ỨNG PHÓ VỚI TÍNH HÁCH DỊCH Ở TRẺ

Mặc dù những kỹ năng độc đoán và mạnh mẽ của đứa trẻ hứa hẹn một ngày nào đó có thể trở thành tố chất của một nhà lãnh đạo, một CEO mạnh mẽ, nhưng ngay bây giờ, các hành vi hống hách của những đứa trẻ này thường không được bạn bè đánh giá cao.

Mặc dù bạn chắc chắn sẽ không muốn bóp nghẹt sự tự tin, sự sẵn sàng chịu trách nhiệm, đảm nhận trách nhiệm của con mình, nhưng bạn cũng sẽ muốn giúp thay đổi thái độ độc đoán, hành vi hách dịch để con bạn quan tâm hơn đến nhu cầu của người khác và tôn trọng cảm xúc và mong muốn của người khác. Làm như vậy chắc chắn sẽ nâng cao “chỉ số dễ mến” và thành công xã hội của con bạn. Bạn có thể coi con mình là một nhà lãnh đạo bẩm sinh, nhưng hãy nhớ rằng, một nhà lãnh đạo thực sự xem xét nhu cầu của người khác, lắng nghe nguyện vọng của người khác và có một mục tiêu tích cực để mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, chứ không chỉ cho mỗi bản thân mình

1. Can thiệp sớm

Xác định lý do và giải quyết chúng.

 

Tại sao điều này đang xảy ra. Bước đầu tiên của bạn là tìm ra lý do tại sao con bạn hơi độc tài để bạn có thể tìm ra những cách tốt nhất để điều chỉnh hành vi của con và cải thiện khả năng hòa đồng của con. Kiểm tra các lý do có thể áp dụng cho con bạn:

1.1 Tính khí tự nhiên:

Những đứa trẻ thông minh, hướng ngoại và có thái độ làm mẹ đối với những đứa trẻ khác có thể tỏ ra hách dịch. Đôi khi, một đứa trẻ 'gà mẹ' sẽ đảm nhận vai trò hình mẫu cho một bạn cùng lớp đang gặp khó khăn. Điều này có thể là điều tốt miễn là đứa trẻ kia đánh giá cao sự hỗ trợ. Trong trường hợp đó, điều quan trọng là yêu cầu giáo viên theo dõi tình hình. Mặt khác, đôi khi một đứa trẻ rất thông minh quyết định thống trị và kiểm soát những đứa trẻ khác. Nếu cách đó hiệu quả và đứa trẻ làm theo cách của mình, nó sẽ củng cố quyền làm chủ với những đứa trẻ khác và có lẽ cả người lớn. Tình trạng này cần can thiệp.

1.2. Do cha mẹ:

+ Bắt chước. Bạn, gia đình bạn có người có thói quen hách dịch, hoặc phong cách gia đình là người dưới phục tùng người trên, chủ gia đình điều hành theo cách độc đoán. Con bạn đã quen với việc bị chỉ huy xung quanh, vì vậy bé đang diễn lại những gì bé đã trải qua. Lúc này thay đổi và quyền thay đổi là từ bạn, gia đình và phong cách sống của gia đình bạn chứ không phải là đứa trẻ

+ Được giao trách nhiệm. Trẻ phải nhận trách nhiệm chăm sóc người khác; như trẻ có nhiệm vụ phải trông em nhỏ nên trẻ là người “chịu trách nhiệm”. Khi đó can thiệp là: Cân nhắc việc giao trách nhiệm cho trẻ, trách nhiệm đến đâu, thực hiện thế nào.

+ Được khuyến khích. Ai đó đang cố ý (hoặc vô ý) củng cố tính hách dịch bằng cách gán cho nó là quyết đoán, tự tin hoặc hướng ngoại hoặc là khả năng lãnh đạo; hoặc ai đó khuyến khíc trẻ là nên luôn làm theo cách của mình. Hãy dừng ngay lại.

+ Con cần sức mạnh. Trẻ cần cảm thấy mình có quyền lực để bù đắp cho việc bị xếp ở vị trí cuối cùng trong gia đình hoặc bạn bè. Hãy để ý và đối xử công bằng

+ Buộc phải hách dich. Con bạn thường xuyên bị người khác chi phối; trẻ chỉ là đang cố gắng để đòi quyền.

+ Không an toàn. Con bạn đang che đậy sự bất an, lòng tự trọng thấp hoặc chủ nghĩa hoàn hảo.

+ Thiếu sự đồng cảm. Con bạn vẫn đang trong giai đoạn phát triển vị kỷ hoặc thiếu khả năng nhìn nhận quan điểm của người khác hoặc nghĩ xem người khác đến từ đâu.

+ Không có tiếng nói:  Ý tưởng, cảm xúc và nhu cầu của cô ấy thường bị bỏ qua. Hãy đáp ứng nhu cầu chính đáng của trẻ, tự hách dịch sẽ hết.

1.3 Thiếu kỹ năng:

- Thiếu kinh nghiệm xã hội. Con bạn thực sự không biết làm thế nào để có được ý kiến của mình một cách thân thiện. Giáo dục, cung cấp kiến thức và cơ hội trải nghiệm để bù đắp những thiếu hụt này cho trẻ

2. Can thiệp tức thời

2.1. Chỉ ra sự hách dịch càng sớm càng tốt.

Ngay khi bạn nghe thấy hoặc nhìn thấy con mình ra lệnh cho bạn bè hoặc anh chị em (hoặc bạn!), hãy kéo con sang một bên và lặng lẽ chỉ ra những gì bạn thấy: “Mẹ nhận thấy con liên tục lấn át và điều khiển người khác.” Đừng buộc tội. Bình tĩnh.

2.3 Giữ bình tĩnh.

Những đứa trẻ hách dịch, độc đoán có thể bướng bỉnh và có ý chí mạnh mẽ, và nếu bạn cũng cứng đầu, cả hai bạn có thể sẽ húc đầu vào nhau. Vì vậy, hãy chọn các trận chiến của bạn, giảm bớt các bài giảng của bạn và giữ thái độ tôn trọng để bạn không tham gia vào nhiều xung đột không cần thiết. Nếu bạn thuộc tuýp người phục tùng hơn, đừng để đứa trẻ này làm chủ bạn. Quan sát cách bạn phản ứng với con mình để bạn có thể xác định cách tiếp cận tốt nhất giúp thay đổi cách tiếp cận độc đoán của con.

2.3. Hướng dẫn cách tiếp cận quyết đoán

Hướng dẫn các giải pháp đơn giản để hạn chế tính hách dịch. Đừng cho rằng con bạn biết cách thay đổi cách hách dịch, độc đoán của mình; thay vào đó hãy cho cô ấy thấy một phản ứng mới.

2.4 Đặt ra một hậu quả nếu tiếp tục.

Con bạn cần biết bạn nghiêm túc trong việc kiềm chế thói hách dịch của con. Vì vậy, nếu bất chấp những nỗ lực của bạn, con bạn vẫn tiếp tục trở thành kẻ hách dịch đối với các bạn cùng trang lứa, thì đã đến lúc bạn phải nhận hậu quả. “Trừ khi bạn có thể bớt hách dịch hơn, nếu không bạn sẽ không thể có đặc quyền. Hãy tìm cách để bạn có thể đối xử công bằng hơn với mọi người.” Hãy để hậu quả làm công việc của nó. Nếu bạn không biết cách sử dụng hậu quả để giá dục hành vi. Đọc thêm bài viết liên quan trên blog này.

3. Phát triển thói quen

Chỉ có thể được gọi là thành công nếu cách ứng xử quyết đoán, tôn trọng quyền lựi, cảm xúc, quan điểm của người khác trở thành thói quen của con bạn. Hãy tạo ra môi trường thuận lợi để phát triển thói quen này bằng cách.

 Hãy tử tế, thấu hiểu và kiên nhẫn.

Đừng coi đứa con hách dịch của bạn là cố ý xấu tính, lôi kéo hoặc chuyên chế. Thay vào đó, hãy nhận ra rằng họ có thể nghiêm túc và cầu toàn, và tin rằng con có thể thay đổi để vẫn giữ được sự nghiêm túc, trách nhiệm mà không tỏ ra hách dịch nhờ vào nỗ lực của con và trợ giúp của bạn..

Dạy con bạn thể hiện sự tôn trọng trước khi đưa ra yêu cầu.

Một đứa trẻ có thể có những ý tưởng tuyệt vời nhưng không có quyền tự nhiên đối với người khác. Dạy con bạn nghĩ về lợi ích của người khác trước khi chúng cố gắng đảm nhận vị trí lãnh đạo.

Dạy các chiến lược không độc đoán.

Ví dụ: Sử dụng “Quy tắc của bà”, oẳn tù tì khi không thể quyết định chơi theo luật nào, dạy kỹ năng hợp tác, đàm phán, thỏa hiệp..

Tôn trọng ranh giới của con bạn.

 Đừng đề cập đến sự hách dịch của con bạn trước mặt người khác mà thay vào đó hãy đợi cho đến khi bạn có thể nói chuyện riêng. Đừng bao giờ chế nhạo bất kỳ đứa trẻ nào, kể cả đứa trẻ đang tỏ ra hách dịch hoặc không phù hợp.

Tôn trọng ý tưởng của con bạn.

Cách cách hữu ích nhất để làm dịu tính hách dịch của con là đảm bảo rằng con cảm thấy được thấu hiểu, sau đó thuyết phục con về lý do tại sao con có thể thay đổi chiến thuật. Hãy chắc chắn rằng con biết chúng ta có thể nhìn thấy tầm nhìn của con và đánh giá cao nó, nhưng hãy đề xuất một cách thể hiện khác.”

Làm vài trò nhập vai.

Dạy con cách đặt mình vào vị trí của người khác thông qua nhập vai

 

Trên hết… hãy học cách chấp nhận việc có một đứa trẻ hách dịch:

Những người không biết con bạn có thể coi chúng là hách dịch. Và với tất cả những điều đáng xấu hổ đang diễn ra gần đây, không có gì lạ khi cha mẹ muốn nhanh chóng thay đổi hành vi đó. Nhưng điều cuối cùng bạn muốn làm là đè bẹp tính hách dich nhưng bảo tồn tính mạnh mẽ, trách nhiệm, khả năng đương đầu của con sẽ dẫn họ đến thành công mỹ mãn vào một ngày nào đó. Vì vậy, bạn phải luôn nhớ… làm những gì tốt nhất cho con của mình. Chính bạn chứ không phải ai khác.

Sai lầm khi ứng xử với trẻ hách dịch

Sai lầm #1: Nhầm lẫn sự hách dịch với sự tự tin

Hách dịch thường không phải là dấu hiệu của sự tự tin ở trẻ em, mà là dấu hiệu của sự bất an. Chắc chắn, một số trẻ có vẻ tự tin hơn những đứa trẻ khác, nhưng phần lớn, những gì cha mẹ nghĩ là tự tin lại là một điều hoàn toàn khác.

Trẻ em cần cảm thấy như cha mẹ chúng đang dẫn đầu, rằng chúng chịu trách nhiệm theo cách tích cực, đặc biệt là khi chúng cảm thấy bất an hoặc lo lắng. Khi chúng không cảm thấy cha mẹ chúng chịu trách nhiệm vào bất kỳ thời điểm nào, theo bản năng, chúng sẽ tự mình chịu trách nhiệm. Họ không nghĩ về nó, họ chỉ làm điều đó.

Cha mẹ không được độc tài với con mình mà phải là người dẫn dắt và chăm sóc chúng. Trẻ em không có nghĩa là phải chịu trách nhiệm, chúng có nghĩa là có thể nghỉ ngơi, vui chơi, học hỏi và phát triển. Họ sẽ có nhiều thời gian trong đời để phụ trách mọi việc.

Khi trẻ đôc đoán để chịu trách nhiệm theo bản năng, chúng không nghỉ ngơi. Và nếu cha mẹ không nắm quyền vì họ nghĩ rằng con mình tự tin, thì họ không giúp chúng được nghỉ ngơi.

Sai lầm #2: Coi thường sự hách dịch

Một sai lầm lớn khác mà cha mẹ mắc phải với con cái khi chúng tỏ ra hách dịch là coi sự hách dịch của chúng là cá nhân, là bản năng. Họ có thể tức giận khi con họ ra lệnh cho họ, cảm thấy điều đó là “thiếu tôn trọng” hoặc đưa ra một số hình phạt cho con – mắng chửi hoặc lấy đi thứ gì đó.

Như tôi đã nói trước đây hách dịch không hoàn toàn mang tính cá nhân, nó có thể ẩn chứa các vướng mắc tâm lý hoặc là hành vi học được. Ngay cả khi nó là bản năng vẫn có thể điều chỉnh được. Khi ta oi sự hách dịch của họ là cá nhân, bản năng  thường dẫn ta đi sai đường, một con đường không dẫn đến giải pháp.

Sai lầm #3: Cố gắng làm mọi thứ có ích cho con mình

Một trong những thông điệp chính mà tôi thấy mình muốn gửi đến các bậc cha mẹ mà tôi làm việc cùng là công việc chính của họ không phải là làm cho con họ hạnh phúc, mà công việc chính của họ là chăm sóc chúng bây giờ và sau này.

Tất nhiên chúng ta muốn con mình hạnh phúc, tất nhiên chúng ta muốn đối xử với chúng bằng tình yêu và sự tôn trọng. Nhưng điều cần thiết là chúng tôi hiểu rằng chúng tôi phải đặt việc chăm sóc, giáo dục họ trong thời điểm hiện tại lên trên việc làm cho họ hạnh phúc trong thời điểm hiện tại.

Đôi khi khi con cái chúng ta cảm thấy không ổn trong lòng, chúng sẽ nghĩ ra những ý tưởng về những gì chúng nghĩ sẽ khiến chúng cảm thấy dễ chịu hơn - chẳng hạn như đồ vật, thức ăn hoặc một số hoạt động nhất định. Chúng sẽ khăng khăng đòi ăn kem cho bữa tối hoặc một danh sách không bao giờ kết thúc những điều chúng muốn làm. Vấn đề là, một đứa trẻ không bao giờ hài lòng khi chúng khi ta đáp ứng mọi nhu cầu của chúng. Sự thoải mái hiện tại có thể để lại hậu quả lâu dài. Luôn nhớ khôg có sự thoải mái trong vùng tăng trưởng, muốn phát triển phải trì hoãn sự hài lòng

Sai lầm #4: Tránh xung đột và khó chịu

Việc trẻ em (và cha mẹ!) cảm thấy thất vọng tích tụ theo thời gian là điều bình thường và tự nhiên. Ngay cả khi bạn đang làm một công việc tuyệt vời với tư cách là cha mẹ, mọi thứ sẽ khiến con bạn thất vọng và chúng sẽ đến mức bạn có thể cảm thấy chúng có thể bùng phát một số kiểu gây hấn - như đánh, cắn, la hét, giận dữ hoặc nổi cáu. .

Và việc cha mẹ muốn tránh điều này cũng là điều bình thường và tự nhiên. Vấn đề là, nếu con bạn thực sự đầy bực bội, có lẽ bạn không thể tránh được. Vâng, bạn có thể trì hoãn nó bằng cách làm cho mọi thứ tốt hơn cho họ vào lúc này, nhượng bộ những gì họ đang đòi hỏi, nhưng bạn chỉ đang trì hoãn nó mà thôi.

Khi một đứa trẻ đầy thất vọng, chúng có nhiều khả năng bắt đầu trở nên hách dịch một cách thực sự cáu kỉnh. Nó gần giống như họ đang đe dọa chúng ta bằng một cuộc hỗn chiến nếu chúng tôi không nhượng bộ yêu cầu của họ.

Một trong những cách chính mà cha mẹ cần là đặt ra những giới hạn vững chắc nhưng nhân ái với con cái khi chúng cảm thấy thất vọng. Một đứa trẻ đang bực bội cần cảm nhận đầy đủ điều gì đang làm chúng bực bội và chấp nhận điều đó để chúng có thể khóc một cách thoải mái và trút bỏ nó. Sẽ là một sai lầm lớn nếu bạn cố gắng tránh để con bạn cảm thấy thất vọng vì bạn chỉ muốn làm chúng vui trong lúc này hoặc vì bạn sợ chúng sẽ thất vọng. Đó không phải là những gì họ cần.