Không dám để con thất bại là cách ngăn cản sự trưởng thành của con

Con cái trưởng thành là mục tiêu của những người làm cha mẹ, ai cũng mong một ngày được thấy con mạnh mẽ, tự tin, tự chủ, đủ sức chiến đấu và tận hưởng cuộc sống tươi đẹp. Nhưng thật đáng buồn trong nhiều nỗ lực để đạt mục tiêu đó lại có những nổ lực lại là lực cản ngăn con đến với sự trưởng thành

1. Trẻ em bây giờ không có cơ hội để thất bại

Trong những năm qua, gia đình của chúng ta đã trở nên nhỏ hơn, ít thế hệ hơn, ít con hơn và kinh tế khá hơn. Chúng ta đã có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt hơn nhiều cho con cái của chúng ta. Nó cho phép chúng ta chú ý nhiều hơn đến con cái và quá trình tự hoàn thiện bản thân của chúng. Thật không may, chúng ta bắt đầu cho rằng nếu chúng ta thực sự quan tâm đến những người trẻ tuổi này, chúng ta không nên để họ thất bại, sa ngã, sợ hãi hoặc chiến đấu. Thay vào đó, chúng ta sẽ nuôi dưỡng chúng, giữ chúng an toàn khỏi mọi tổn hại và đảm bảo chúng vui vẻ khi rời khỏi trường học và nhà của chúng ta. Nói tóm lại, chúng ta đã làm cho cuộc sống trở nên dễ dàng và loại bỏ gần như mọi cơ hội để trở nên mạnh mẽ thông qua đấu tranh và thất bại.

Hãy nhìn xem từ sân chơi công cộng, những trò chơi có chút thách thức như độ cao, tốc độ hay sự khéo léo đã bị loại bỏ. Tại trường học, đặc biệt lớp nhỏ như cấp 1, nguy cơ con chúng ta tụt lớp, điểm kém không còn nữa, thay vào đó là tràn lan phần thưởng, giấy khen, thành tích nghệ thuật, thể thao và những lời ca tụng. Trong nhà chúng ta gường ngủ thấp xuống, thảm đệm khắp nơi, giấy khen, cúp vàng bày la liệt và chúng ta dùng uyển ngữ mỗi khi con có vấn đề về thành tích thậm chí lảng tránh nó. Có thể nói, trẻ em bây giờ có đủ thứ, nhưng không còn cơ hội để nhận ra hay trải nghiệm sự thất bại đầu đời.

2. Lý do cha mẹ không cho con thất bại.

Có rất nhiều lý do cha mẹ cố gắng không để cho trẻ thất bại hoặc giấu nhẹm sự thất bại không cho trẻ biết khi nó xảy ra, nhưng lý do chính vẫn đến từ những quan điểm, những niềm tin mập mờ trong tâm khảm

2.1. Lý do an toàn:

Không chỉ là vấn đề an toàn về thể chất, người lớn muốn bảo vệ trẻ em khỏi những cảm xúc tiêu cực và tổn thương khi gặp thất bại. Phong trào quyết tâm nâng cao lòng tự trọng và đảm bảo trẻ em lớn lên tự tin và thoải mái trong thế giới đầy bất ổn này đã gần như loại bỏ hoàn toàn những yếu tố có thể làm tổn hại đến lòng tự trọng của trẻ. Khi họ chơi thể thao, mọi đứa trẻ đều nhận được một chiếc cúp, dù thắng hay thua. Khi ca hát, mọi đứa trẻ đều có giải, và khi vẽ tảnh mọi đứa trẻ đều là họa sỹ thiên tài của tương lai.  Phòng ngủ của trẻ em được trang trí bằng những dải ruy băng và giải thưởng, và chúng chưa bao giờ giành được chức vô địch.

 2.2. Tạo cho con mình một khởi đầu thuận lợi:

Khi mà con bạn vào mẫu giáo chúng đã được phân lớp theo khả năng dựa vào thành tích, vào lớp 1 đã là cuộc cạnh tranh khốc liệt của những bộ hồ sơ và tất cả các cấp cao hơn, thành tích là yếu tố gần như là quyết định. Chúng ta tin rằng tất cả các bậc cha mẹ quan tâm hãy nên sử dụng Baby Einstein và Baby Mozart với con nhỏ của họ. Chúng ta muốn mang lại cho con mình một lợi thế nhất định, một lợi thế so với các bạn cùng trang lứa, bởi vì con cái của chúng ta rất đặc biệt. Tôi đồng ý với việc thúc đẩy lòng tự trọng, đảm bảo an toàn, hoan nghênh sự tham gia và mang đến những khởi đầu thuận lợi, nhưng tôi tin rằng chúng ta đã mang đến cho trẻ em cảm giác sai lầm về thực tế và quá trình hình thành khái niệm bản thân trở nên méo mó hơn bao giờ hết.

Hãy nghĩ về những hậu quả không mong muốn của những thay đổi mà tôi đã mô tả. Nhiều trẻ em thuộc tầng lớp trung lưu chưa bao giờ trải qua những thất bại đáng kể nào. Và thường thì họ không được chuẩn bị để điều hướng khi bước sang tuổi đôi mươi. Ví dụ, trước đây, khi một học sinh gặp khó khăn hoặc trượt một lớp, cha mẹ sẽ củng cố điểm số của giáo viên và yêu cầu con cái họ học tập chăm chỉ hơn. Bọn trẻ học được, tôi đã thất bại, nhưng những người lớn xung quanh tôi tin rằng tôi có thể đứng dậy, thử lại và thành công Khi tình huống tương tự xảy ra ngày nay, cha mẹ thường đứng về phía con cái của họ và giáo viên gặp rắc rối. Đứa trẻ học được rằng, tôi sẽ sớm thoát khỏi mớ hỗn độn này vì những người lớn xung quanh tôi sẽ bao biện và không để tôi thất bại, hãy yên tâm với thực tại và không cần phải thay đổi hay nỗ lực gì…

Đáng buồn thay khi bố mẹ chuẩn bị cho con cái những hồ sơ đẹp đẽ bằng nỗ lực của chính cha mẹ cũng là cha mẹ đang chuẩn bị cho chúng gục ngã trước những chông gai đường đời khi chúng lớn lên.

2.3. Coi con như  chiến lợi phẩm của mình.

Các ông bố bà mẹ thường biến con cái thành chiến lợi phẩm của mình. Họ coi con cái là sự phản ánh thành công của chính họ. Mỗi đứa trẻ đều là người chiến thắng nên bố mẹ cũng có thể là người chiến thắng. Chúng tôi là cha mẹ tốt, chúng tôi có điều kiện, chúng tôi có quan hệ, chúng tôi có tầm nhìn, hãy tin điều đó khi nhìn vào thành tích của con tôi…. Đó thực sự là những trải nghiệm ngọt ngào của cha mẹ ngày nay

Và cha mẹ không phải là thủ phạm duy nhất. Các nhà giáo dục đã làm điều tương tự. Chúng tôi cho trẻ lên lớp tiếp theo ngay cả khi chúng chưa thực sự sẵn sàng cho việc đó, không đứa trẻ cấp 1 nào được phép tụt lớp trừ khi chúng có các rối loạn đã được chẩn đoán. Chúng ta tốt làm lễ nghiệp cho họ ngay cả khi họ không vượt qua những tiêu chuẩn bình thường nhất. Chúg ta tham dự lễ trưởng thành của con với cả “trăm mâm” ngay cả khi chúng chưa thể làm gì và có khả năng sẽ không thể làm gì để quản lý cảm xúc, hành vi, và những quyền mà ở tuổi chúng đựo cho phép.  Csc truwòng, các cơ quan quản lý giáo dục từ trung ương đến địa phương, từ công lập đến tư thục thi nhau dùng uyển ngữ để có thể khen ngợi bất kỳ một học sinh nào: Không có học sinh trung bình chứ chưa nói đến yếu kém. Chúng ta khen chúng vì chúng có thể là “vượt trội một phần”, “có cố gắng trong học tập”, “Trò ngoan”… thậm chí thất bại được gọi bằng mỹ từ  “'thành công bị trì hoãn'

Chúng ta đã quên đây không phải là cách cuộc sống hoạt động sau thời thơ ấu sao? Tôi ghét nhìn thấy học sinh nản lòng, nhưng loại bỏ cơ hội thất bại không phải là giải pháp. Những đứa trẻ này cảm thấy bị tụt hậu bởi vì chúng bị tụt lại phía sau. Có lẽ động lực tốt nhất để khiến họ hành động là trang bị cho họ sự kiên trì đối mặt với thực tế. Điều các em cần nhất là những người lớn thực sự tin rằng các em có thể làm được—đồng thời là những người hỗ trợ và chịu trách nhiệm cho đến khi các em làm được. Sớm hay muộn, họ sẽ phải thực hiện.

2.4. Chúng ta cho rằng con mình quá mong manh.

Nhiều người lớn trong chúng ta không tin rằng con mình có khả năng thất bại và sau đó đứng dậy và tiến về phía trước. Thay vào đó, chúng tôi cho rằng chúng tôi chỉ có thể nói chuyện với họ về những điều hợp lý như lái xe an toàn, tìm việc làm, chia tay hoặc tổ chức tiệc. Tiến sĩ Michael Ungar, một nhà trị liệu trẻ em, nói rằng nó không hoạt động theo cách đó.

Ngày nay, dường như chúng ta có một quan niệm kỳ diệu rằng trẻ em có thể học được lẽ thường bằng cách chỉ quan sát và lắng nghe người khác nói về điều đó. Thực tế chúng ta thấy rất rõ, trẻ em và cả thanh niên bây giờ thích xem người khác trải nghiệm hơn là tự mình trải nghiệm, những trò chơi trực tuyến, những thực tế ảo, những gameshow truyền hình thực tế đã nói rõ điều đó. Khoa học đã chứng minh đó không phải là cách bộ não của chúng ta phát triển. Sự phát triển tốt diễn ra khi chúng ta được mời chấp nhận những thách thức vừa đủ lớn để yêu cầu chúng ta nỗ lực giải quyết chúng, nhưng chúng không đánh bại chúng ta hoàn toàn.

3. Hậu quả của việc từ chối để con thất bại

Một nguyên tắc không thể chối cãi là: Loại bỏ khả năng thất bại sẽ làm giảm động lực để vượt trội. Điều đó có nghĩa chúng ta đã thất bại trong việc tạo cơ hội cho con vượt trội khi chúng ta từ chối thất bại của con. Khi trẻ không được trải nghiệm sự thất bại và kỹ năng để vượt qua nó khi còn nhỏ, những hậu quả dễ nhận thấy là:

-         Trẻ không học được cách ứng phó với những cảm xúc tiêu cực và thất vọng khi gặp khó khăn hoặc thất bại.

-         Trẻ không hiểu được hậu quả do những quyết định của mình mang lại, và không có trách nhiệm với hành động của mình.

-         Trẻ không có cơ hội học tập và trưởng thành từ những sai lầm và kinh nghiệm của mình.

-         Trẻ có thể bị tổn thương hơn khi gặp thất bại trong tương lai, và chán nản hơn, ít hài lòng hơn với cuộc sống khi đến tuổi trưởng thành.

-         Sự thành công dễ dãi làm loãng ý chí hoặc động lực để vượt trội.

4. Chúng ta thất bại khi chúng ta không để con thất bại

Thông thường, người lớn cảm thấy bằng trực giác rằng chúng ta sẽ hủy hoại lòng tự trọng của con mình nếu chúng ta để chúng thất bại. Họ cần cảm thấy đặc biệt—để tin rằng họ là người chiến thắng—và chúng ta cho rằng điều này có nghĩa là chúng ta không thể để họ thất bại. Trên thực tế, điều ngược lại mới đúng. Lòng tự trọng chân chính, lành mạnh phát triển khi những người lớn quan tâm xác định điểm mạnh của trẻ em nhưng cũng cho phép chúng hài lòng chỉ đến từ việc cố gắng và thất bại.

Lời cuối

Xin kết thúc bài viết bằng câu nói của một nhà giáo dục đã quên tên để luôn nhắc mình không thành một người cản trở con trên con đường đến với sự trưởng thành

 

-         Là cha mẹ, chúng ta đã cho chúng rất nhiều tài sản nhưng lại không có nhiều triển vọng.

-         Là những nhà giáo dục, chúng ta đã cho họ rất nhiều trường học nhưng không có nhiều kỹ năng.

-         Với tư cách là huấn luyện viên, chúng tôi đã dạy họ cách chiến thắng trong các trận đấu nhưng không dạy họ cách chiến thắng trong cuộc sống.

-         Là nhân viên thanh niên, chúng tôi đưa ra nhiều lời giải thích nhưng không đủ kinh nghiệm.

-         Với tư cách là người sử dụng lao động, chúng tôi đã tư vấn cho họ về lợi nhuận và thua lỗ nhưng chưa chỉ cho họ cách kiếm lợi nhuận từ thua lỗ.

Đã đến lúc trả nợ cho họ bằng cách làm khác đi